Viatrix
06.06.2022., ponedjeljak
Šterna – naselje s izvorom vode pored „Istarske pustinje"
Cesta Ž5007 spaja Buje i Pazin preko Marušića, Oprtlja, Livada, Motovuna i Karojbe. Na dionici između naselja Marušići i naselja Oprtalj nalazi se naselje Šterna. Naselje Šterna administrativno spada u Općinu Grožnjan, a prema popisu stanovništva iz 2011. godine je imalo 70 stanovnika. Šterna je kraći naziv za cisternu, a potječe od nepresušnog izvora koji napaja šest jaraka u dolini sjeverno od naselja. Naselje se prvi put spominje 1102. godine kad je s okolnim područjem postalo feud akvilejskog patrijarha. Potom je prešlo u ruke Goričkih grofova, zatim momjanske gospode, a 1358. godine Venecije. Naselje je stradalo u austro-mletačkim ratovima početkom 16. stoljeća. Potom je ponovno naseljeno izbjeglicama koje su bježali pred Osmanlijama. Uz naselje Šterna veže se legenda koja govori da vrh njena brijega još uvijek duboko u sebi skriva zakopano „zlatno tele”.
 Na raskršću ceste Ž5007 s cestom L50016 (koja vodi prema naselju Čepić) nalazi se župna crkva sv. Mihovila arkanđela i izvor koji je uređen 1923. godine kao dio vodovoda.  Župna crkva sv. Mihovila arkanđela je jednobrodna građevina izgrađena 1746. godine na mjestu starije crkve. Na pročelju ima rozetu i preslicu za dva zvona. Na kamenoj osmerostranoj krstionici u crkvi je glagoljski natpis iz 1541. godine, koji spominje župnika Jerolima i župnog ekonoma Mohora. U unutrašnjosti crkve se još nalazi veliko raspelo te jednostavan oltar s drvenim retableom s kraja 16. stoljeća.  Zvonik je nekoliko metara udaljen od crkve i podignut je 1791. godine.  Na raskršću smo nastavili cestom L50016 koju smo napustili nakon pedesetak metara tako što smo skrenuli lijevo na nerazvrstanu cestu. Nakon tristotinjak metara stigli smo do mosta koji premošćuje potok Šternu (koji je bio suh).  Prije mosta smo skrenuli desno uz potok, u pravcu putokaza za „PISKI" (Istarska pustinja Calanchi). „Istarska pustinja“ je udaljena pedesetak metara.  Ubrzo smo stigli do „Istarske pustinje" u kojoj se nalaze dine lapora. Lapor je siva ili žućkasta sitnozrnata sedimentna stijena koja se sastoji od kalcita i gline. Takve dine nisu rijetkost u Istri i u Hrvatskoj. Ova „pustinja" je posebna po tome što se proteže na prilično velikoj površini.  Nakon šetnje po dinama lapora, vratili smo se do mosta i nastavili dalje po nerazvrstanoj cesti s kojom smo nakon jednog kilometra stigli do vrha brda (383 mnv). Tu se nalazi mjesno groblje Šterna na kojem je romanička jednobrodna crkva sv. Kancijana.  Crkva sv. Kancijana na pročelju ima rozetu i preslicu s jednim zvonom. Obnovljena je u 17. stoljeću, a potom je produžena 1885. godine. U crkvi se nalaze grobnice iz 18. stoljeća.  S groblja se pruža lijep pogled na naselje Šterna koja je devedesetak metara niže.  Karta s posjećenim lokacijama.  Dužina rute 1,81 km.  |
