Enigmovukovac (6)
Režiser tvrdi (proširena premetaljka)
OBDAREN ŠOBAJIĆ
(Jovan Vuković, Novosti Enigma broj 2414, 1. III. 2017., str. 17)
Svi dublovi Vladimira Šarića
Nije neuobičajeno da se pojedini sastavljači udruže sa nekim od kolega pa zajednički dorade neku ukrštenicu ili drugi enigmatski rad. Jedan započne, pa kad negde zapne, pozove druga u pomoć, onda ovaj „probije zastoj“ i eto boljeg, kvalitetnijeg sastava. Po sastavljanju „u dublu“ isticao se svojevremeno mladi smederevski enigmata Vladimir Šarić. On je samo u 1972. godini „nastupao“ u desetak „parova“, objavljujući najčešće velike ukrštenice na celoj Enigminoj stranici.
Evo s kim je sve Vlada igrao u „enigmatskom dublu“ te 1972. godine. Nikola Malenović (Smederevo), Milovan Samardaković (Niš), Tomislav Vukadinović (Žarkovo), Marjan Radaković (Niš), Lazar Janković (Novi Beograd).Vidosav Stefanović (Niška Banja), Vojin Krsmanović (Baljkovica), Jovan Nedić(Bolman) i Živadin Jovanović (Kučevo).
Sledeće, 1973. godine u Enigmi su se pojavili ovi dublovi: Tomislav Vukadinović – Vojin Krsmanović, Vladimir Šarić – Krsta Ivanov (Bor), Milovan Samardaković – Tomislav Vukadinović, Ibrahim Osmani – Branislav Vuković (Peć) i Vladimir Šarić (Rajko Vasić (Beograd).
Poslednjih godina enigmate su odustale od „dublova“, već sve rade individualno, što je omogućila savremena kompjuterska tehnika, kao i veći izbor rečnika i priručnika.
Kada je reč o Vladimiru Šariću, ima jedna posebna zanimljivost. Te 1972. godine on je imao više enigmatskih partnera, dok je na drugoj strani Gordana Jovanović iz Šimanovaca samostalno objavljivala lepe zagonetke u stihu. Oduševljen njenim anagramima, Vlada je kroz izvesno vreme ponudio Gordani bračnu umesto enigmatske saradnju. Tako je došlo do posebnog enigmatskog dubla, iz koga je nastalo puno raznovrsnih zagonetki, nagrada i priznanja. Zagonetke su ih dražile i mamile, što je rekao svojevremeno dr. ĐorđeNatošević, dok ih nisu vezale u bračni čvor. Vremenom su i Vlada i Goca, svako za sebe, postali šampioni Srbije u rešavanju i sastavljanju zagonetki i tako postali najpoznatiji enigmatski dubl u Srbiji.
(Jovan Vuković, Vesnik EK „Nova zagonetka“ broj 51, listopada 2017., str. 45)
Kolega
Oznake: J. Vuković
komentiraj (2) * ispiši * #
EnigmoVukovac (5)
(Jovan Vuković, Čvor razbibriga broj 349, 10. XI. 1979.)
Anadiploza
Baš sam šofer starog kova,
vozim kola naša nova.
U kavanu retko svratim,
al' uredno uvek platim.
I kroz svađu, buku, viku
vidim dvoja kola na pločniku.
Baš galama meni škodi,
pa me drugi kući vodi!
(Jovan Vuković, iz „Istaknuti srpski enigmati“ Ivice Mlađenovića, „Studio Linija A“, Beograd, 1999, str. 20)
Srpski novinar i pisac (premetaljka)
MAM ĆIRILICOM!
(Jovan Vuković, Novosti Enigma broj 2417, 1. VI. 2017. i „Anagramna 2017.“ Dinka Kneževića, str. 112)
Kolega
Oznake: J. Vuković, Čvor razbibriga, Novosti enigma
komentiraj (3) * ispiši * #
EnigmoVukovac (4)
Premetaljka
RAZNE PRIČE
(Jovan Vuković, Huper i "Svet anagrama" Zorana Radisavljevića, "Divit", Beograd 2004., str. 63)
Enigmatski memoari (poziv starijim enigmatima iz Srbije da napišu svoja enigmatska sećanja)
Stari, pokojni enigmata Ferdo Pavešić iz Sarajeva, poznatiji među ljubiteljima zagonetki pod pseudonimom Zlatko Veritas, prvi je u bivšoj Jugoslaviji napisao svoje zagonetačke memoare. Oni su objavljeni u devet nastavaka Zagonetača, teorijskog priloga bjelovarske Razbibrige, tokom 1974. i 1975. godine, tačnije od 6. IV. 1974. (Zagonetač broj 55) do 4. I. 1975. (Zagonetač broj 83).
„Zagonetačka sjećanja Zlatka Veritasa“ zaslužuju pažnju i srpske enigmatike, jer je Ferdo Pavešić bio plodan i zanimljiv saradnik više enigmatskih listova iz Beograda, posebno Enigme, jednog od naših najstarijih enigmatskih časopisa. Pavešić je čak jedno vreme bio zaposlen kao plaćeni urednik – enigmata u časopisu Rebus (1933 – 1935), pa se preselio iz Sarajeva u Beograd. Kada je Rebus prestao da izlazi, profesionalni enigmata je ostao bez stalnog posla, pa se ubrzo vratio u Sarajevo.
Zanimljiva su zapažanja Ferde Pavešića o Enigmi i razgovorima sa njenim urednikom Vlastom Pavlovićem. Veritas je 1959. godine ponudio Enigmi rukopis rimovanih zagonetki pod naslovom „Plejade“, ali kako nisu bila obezbeđena novčana sredstva, od štampe nije bilo ništa, pa je rukopis vraćen autoru. Iz sećanja Zlatka Veritasa donećemo u narednim brojevima Glasnika najzanimljivije delove vezane za srpsku enigmatiku.
Ovim sećanjima hteli bi da podstaknemo starije enigmate iz Srbije da napišu svoja enigmatska sećanja. Posebno molimo one koji su učestvovali u stvaranju i razvoju naših najstarijih enigmatskih časopisa i prvih klubova. Tu pre svega mislimo na Boška Petrovića Bokija, Danila Marinkovića Daneta, Stevana Marekovića, Milana Šabana, Branka Polića, Tomislava Vukadinovića, Vojislava Cvetkovića, Marjana Radakovića, Zlatana Pupezina ... Svaki novi podatak dobro će doći za kompletiranje istorije srpske enigmatike. Sećanja enigmata bila bi objavljena u Glasniku Enigmatskog saveza Srbije i eventualno u nekim enigmatskim časopisima.
(Jovan Vuković, Glasnik Enigmatskog saveza Srbije broj 27, kolovoza 2010., str. 27)
(Jovan Vuković, Novosti Enigma broj 2410, 1. XI. 2016., str. 6)
Kolega
Oznake: J. Vuković, Huper, ESS, Novosti enigma
komentiraj (3) * ispiši * #
EnigmoVukovac (3)
Golubova prva ispunjaljka
Listajući godišta somborskog Goluba, lista za srpsku mladež, zapela nam je za oko zagonetka objavljena u broju 9 iz 1883. godine. Ovaj list koji je izlazio u Somboru od 1879. do 1913. donosio je u svakom broju razne zagonetke. Njegov urednik je bio učitelj Jovan Blagojević. Prema tome, on je bio i urednik enigmatske strane, redovno odgovarajući suradnicima o kvaliteti pristiglih radova. O zagonetkama ovog lista ćemo drugom prilikom. Dakle, u broju 9 (rujan 1883.) „Golub“ je donio slijedeću zagonetku od stanovitog 5-ka Pavlovića iz Vršca. Ovaj zagonetač također zaslužuje pažnju da se o njemu posebno piše.
. Jedan suglas
. . . mala životinja od 3 glasa ili pismena
. . . . . zanatlija od 5 glasova
. . . . . . . varoš u Perziji od 7 glasova
. . . . . . . . . srpski ustaški vođa od 9 glasova
. . . . . . . srpsko prezime od 7 glasova
. . . . . ptica od 5 glasova
. . . jestivo od 3 glasa
. jedan suglas
Kad se sve reči pravilno iznađu i po ovom pravcu kao što tačke pokazuju poređaju onda se može ime ustaškog vođe unakrst čitati. 5ko Pavlović u Vršcu.
Odgonetka ove zagonetke – ispunjaljke glasi: p, puž, pekar, ispahan, Vukalović, Popović, čavka, sir, č. Prezime hercegovačkog vojvode i vođe hercegovačkog ustanka 1852.-62., Vukalović (luka), čita se i vodoravno i uspravno u najdužoj koloni.
Ova zagonetka je došla poslije nekoliko napomena urednika Jovana Blagojevića, tražeći od suradnika da „izmisle nešto novo“. Evo odgovora kojie je urednik dao u broju 2 od 1883. godine nekom Sr. P. V. u Buk.: „Jeste obećali smo i štampaćemo, samo ne znamo ni sami kad, kad tih stvari imamo isuviše i ova vam je zagonetka dobra ali nije ništa novo. Izmislite nešto novo, što nije tako obično“. Ni danas nije lako izmišljati nove zagonetke,a ne 1883. godine, kada nije bilo dovoljno ni listova koji su štampali zagonetke. Da zaključimo: ova zagonetka Petka Pavlovića iz Vršca mogla bi se, bar prema podacima koje za sada imamo, nazvati našom najstarijom ispunjaljkom ili bar pretečom naše prve ispunjaljke.
(Jovan Vuković, Čvor razbibriga broj 359, 30. III. 1980., podlistak Zagonetač)
Napomena: Da ne bi ste slučajno pomislili da sam nepoćudni pridjev „ustaški“ namjerno upisao donosim preslik izvornoga ćiriličnoga dijela teksta iz Goluba objavljenoga i u Zagonetaču.
Bivši nogometaš u premetaljci
ZAVRĆI I NA VOLEJ
(Jovan Vuković u Ivica Mlađenović „Istaknuti srpski enigmati“, Studio Linija A, Beograd 1999., str. 20 i Zoran Radisavljević „Svet anagrama“, „Divit“, Beograd 2004., str. 19)
Udvajaljka
Sastavljena od dva Klintona,
slavuj ptica glasa zvona.
(Jovan Vuković, 2013. i Marjan Radaković „Anadiploze“, EK „Nova zagonetka“, „K „Niš“ i „Alma“, Beograd – Niš, 2015., str. 15)
Kolega
Oznake: J. Vuković, Zagonetač, zagonetačka teorija
komentiraj (2) * ispiši * #
EnigmoVukovac (2)
Udvajaljka
Baš sam šofer starog kova.
Vozim kola naša nova.
U kavanu rijetko svratim,
al' uredno uvijek platim.
I kroz svađu, buku, viku
vidim dvoja kola na pločniku.
Baš galama meni škodi,
pa me kući drugi vodi!
(Jovan Vuković, Rebus, Osijek 1958. i Marjan Radaković „Anadiploze“, EK „Nova zagonetka“, EK „Niš“ i „Alma“, Beograd – Niš, 2015., str. 11)
... „U ovoj knjizi oko zagonetki okupili su se „stanari“ leksikona pisaca Jugoslavije. Našlo se mesta za sve značajne literate zagonetače, naročito one sa početka nastanka umetničke zagonetke. Kad kažemo „umetničke zagonetke“, mislimo na sve one divne enigme koje su izmozgali književni stvaraoci, kao i enigmati – ljudi raznih profesija. Vremenom su zagonetke uobličavane, dorađivane, ulepšavane, smišljane, pa su postale deo najvišeg dometa čovekove duhovne delatnosti. U ovoj knjizi su namerno izabrane zagonetke literata, a psoebno „okupljanje“ zaslužuju glavolomke „nepisaca“ Boška Petrovića, Petra Bizumića, Veljka Dopuže, Milana Šabana, Milana Jelenkovića, Zorana Zeljkovića, Ljubiše Jakšića, Pavla Bogdanovića, Zlatka Stipaničića, Zlatana Čopa, Dragutina Barbalića, Stanislava Železnika i mnogih drugih izvrsnih sastavljača“ ...
(Jovan Vuković, iz proslova knjige „Literate enigmate“, NIP „Spektar“, Sombor, 1991., str. 3)
Crkveni velikodostojnik (premetaljka)
JA, TI, PRAH!
(Jovan Vuković, Novosti enigma iz 2009. i Dinko Knežević „Ikona svetli“, ESS i „Alma“, Beograd, 2011., str. 16)
Kolega
Oznake: J. Vuković, rebus, Novosti enigma
komentiraj (1) * ispiši * #
EnigmoVukovac (1)
JOVAN VUKOVIĆ (Čerkez Sadovina kod Kosovske Vitine, 20. siječnja 1937.) – Zagonetač, publicist, proučavatelj povijesti zagonetaštva, enigmatski teoretičar, novinar, urednik i šahist s naslovom majstorskoga kandidata. Prvi rad, zbrajaljku, objavio je u Enigmi od 6. studenoga 1954. Brojka njegovih objavljenih radova, među kojima su križaljke, premetaljke, rebusi, ispunjaljke, stihovne zagonetke, četvorine 7 x 7 ..., veća je od 2.000. Surađivao je u Enigmi, Čvor razbibrizi, Rebusu, Problemu, Eureci, listovima u izdanju EKB-a, Politici mozaiku, Mini kvizu te u većem broju nezagonetačkih časopisa. Aktivan je i dan-danas. Neke je radove potpisao s pseudonimima Barjaktar, J. V. i Jovan.
Ipak, posebice je zapažen njegov istraživački rad na polju povijesti zagonetaštva u Srbiji i drugim zemljama nastalim raspadom SFRJ. Autorom je više od 1.000 povijesnih i stručno-teorijskih članaka u Zagonetaču, Politici mozaiku, Razonodi, Spektru, Novosti enigmi, Politici huperu, Zagonetki i drugim listovima po čemu je zacijelo najplodonosniji srpski stvaratelj i jedan od vodećih svjetskih stručnjaka.
Od 1.listopada 1957. u članstvu je EK „Beograd“, a u bjelovarskome Čvoru od 1969. Obnašao je dužnost dopredsjednika ZSJ/ESJ-a od 1988. Na čelu Enigmatskoga saveza Srbije bio je 1991.-95., dok je dopredsjedničku dužnost obnašao 1995.-2000. te od 2004-2008. Godine 2004. nagrađen je Zlatnom poveljom ESS-a za 50 godina enigmatskoga stvaralaštva, dok je 2008. primio Nagradu za životno djelo. Nagradom Natošević ovjenčan je 1989., a Špicerovom nagradom 1982. Za emisiju „Radio sfinga“, koju je uređivao i vodio na Radio Sremu iz Rume, nagrađen je 1983. i 1984. Predstavljen je u Leksikonu zagonetača Jugoslavije (1979.), Istaknutim srpskim enigmatima (1999.) i Leksikonu srpskih enigmata (2007.). Živi u Novoj Pazovi.
Objavljena djela: „Partizanske zagonetke“ (1983.), „Literate enigmate“ (1991.), „Fudbal u Novoj Pazovi“, „RK Železničar - Inđija“, „JU dopisni šah“, „Leksikon srpskih enigmata“ (s Miroslavom Lazarevićem, 2007.)
Teško do „najljepših zagonetaka“
Mjesečnik za zabavu i pouku „Srpsko cveće“, čiji je vlasnik, izdavač i odgovorni urednik bio F. Vidra iz Praga, raspisao je 1905. godine u dvanaestom (prosinačkom) broju natječaj za sastavljače zagonetaka. Natječaj je raspisan pod nazivom „Stečaj“, a evo što se tražilo od sastavljača:
„Ovim raspisujemo 3 nagrade (krasno uvezane knjige) za najlepše zagonetke (ili rebus, konjički skok itd.).
Uslovi su: a) Radovi treba da se pošalju do 15. januara 1906. (po starom), b) Tačna adresa treba da se pošalje u zasebnom kovertu, na kome je označeno geslo ili znak dotičnog pošiljaoca. Rezultat objavićemo u broju od februara. Nagrade su: L. N. Tolstoj: „Vaskresenije“, 2. A. Šantić „Pesme, 3. Drag. J. Ilić „Svetle slike“.
Do predviđenog roka nije stiglo dosta enigmatskih radova, pa u broju od veljače 1906. godine uredništvo ponavlja natječaj.
„Pošto nije došlo dosta radova na raspisani stečaj za najlepše zagonetke, rebuse itd., to ovim isti produžujemo do 25. t. m. Rezultat objavićemo u idućem broju. Radove valja poslati na adresu: Srpsko cveće, Prag VIII“.U slijedećem broju objavljen je ovaj izvještaj: „Nagrade prema raspisanom stečaju za zagonetke pale su na radove sledećih nadtecatelja: 1. Ivan Nikolić, Prag (dva rebusa izašla su u prošlim brojevima), 2. Ljubomir Janković, realac, Banja Luka (jedan rebus u ovom broju pod znakom M. H. Banja Luka), 3. Milan Petrović, Beograd (za konjičke skokove, donećemo u idućim brojevima).
NB. Ostale primljene radove donećemo, ko želi, da mu se radovi ne štampaju, neka nam javi“.
Tko je bio urednik zagonetačke rubrike Zagonetke u ovom listu krajem 1905. i u 1906. godini nije poznato, pošto je prva urednica ove rubrike Darinka K. Subotić prešla u Batajnicu nakon izašlih pet brojeva Srpskog cveća? Da li je ovo prvi organizirani natječaj za zagonetače (sastavljače) kod nas, pokazat će vrijeme.
(Zagonetač broj 292, ožujka 1983., str. 12)
Kolega
Oznake: J. Vuković, Zagonetač
komentiraj (5) * ispiši * #
