UN TEMPO
08.06.2006., četvrtak
SERBOKATOLIK: pojam i značenje
|
pojam i značenje izraza srbokatolik u dubrovniku nastaje negdje u doba ilirizma, ili s ilirizmom kao pokretom, koji se nije uspio proširiti među pravoslavcima iako su ga obrazovani pojedinci srpske narodnosti u dalmaciji deklarativno podržavali. unutar ilirske ideologije vjersko načelo bilo je zanemareno u korist jezičnog zajedništva, što je bilo razlogom udaljavanja pravoslavaca od ilirizma kod kojih je već bila oblikovana nacionalna svijest (za razliku od dubrovnika, a o tome je napisala marinchen). golemi doprinos svemu tome je bilo jezično srpstvo v.s. karadžića, izborom štokavskog hercegovačkog govora kao srpskog književnog jezika (s intencijom širenja) i postupnog stvaranja političke platforme za druge nacionalne srpske interese. malobrojni dubrovački srbi držali su da ilirizam (gaj) nosi dublje političke planove koji idu sve do sjedinjenja u vjeri, pa podržani (izvor: povijesni dokumenti) od crnogoraca i rusa učinili su sve da se njihova enklava proširi kroz ideju univerzalnog jezika i na dio nesrpskog intelektualnog kruga. tome je pogodovala osobito činjenica što im je dubrovački govor (štokavska verzija) omogućio ideološku osnovicu, za koju je još, u daljnjoj fazi, trebalo prilagoditi prihvatljivu argumentaciju o srpstvu grada. razmimoilaženja slavista iliraca, antiaustrijsko raspoloženje i političke okolnosti, formirali su plodno tlo na kojemu su ubrzo niknuli dubrovački pristaše vukovog jezičnog srpstva, uklapajući se u šire srpske planove ili radeći u korist istih. glavni nositelji ne srbi bili su medo pucić (orsat pozze) i kontroverzna ličnost matija ban. |