Pregled Balkana do 1389 godine
Na balkanu je postojalo Dušanovo carstvo ili Srpsko carstvo. To je Balkanska država u srednjem vijeku, proglašena 1346. godine čime Srpsko kraljevstvo, koje je nastalo 1217. godine, postaje carstvo. Carstvo počinje slabiti nakon Dušanove smrti 1355. godine, a na teritoriju današnje Srbije prestalo je postojati nakon smrti njegovog sina i cara Uroša, 1371. godine. U južnom dijelu na područji Epira i Tesalije Dušanov polubrat Simeon Nemanjić nastavio je vladati s titulom cara, a potom i njegov sin car Jovan Uroš do 1372. godine.
Srpsko carstvo bilo je stvoreno velikim osvajanjima Dušana Nemanjića na temelju srednjovjekovne kraljevine Raške. Dušanovu titulu cara i njegovu državu su i dalje smatrali kraljevinom, ali su mu titulu priznavali Venecija, Dubrovačka Republika, Banovina Bosna, Bugarsko Carstvo, Sveta Gora, koja je bila svojevrsna autonomna crkvena država i titulu cara mu je priznao bizantski car Jovan V. Prijestolnica nije bila ustaljena: bila je u Raškoj, u Skoplju, u Prištini, Prizrenu, u Budimlji, ili negdje u Zeti (današnjoj Crnoj Gori)
Dušanovo carstvo, u skladu sa srednjovekovnim shvaćanjima države nije bila nacionalna država u današnjem smislu riječi, jer su kao i u svakom drugom carstvu u njoj žijveli Srbi, Grci, Bugari i Albanci. Medijavelista Konstantin Jireček ocjenjuje kako je napuštanje starosrpske osnovice u planinskoj kolijevci, zbog "megalomanije cara Dušana", srpskoj državi nanijelo više štete nego koristi.
Dušanovo carstvo kao terotorijalno najprostranija srpska srednjovjekovna država je u moderno doba često služilo za opravdavanje raznih velikosrpskih projekata.
Srpsko carstvo ima vrlo istaknutu ulogu u srpskoj političkoj mitologiji i ideologiji. Kao carstvo trajalo je 25 godina, ali se temeljilo na moćnome srednjovjekovnom Srpskom kraljevstvu koje mu je prethodilo i koje je postojalo oko 150 godina, a prije toga Raškom/Srbijom vladali su Veliki župani.
Na ovim prostorima došlo je do ćisto teološkom sukobu, teško shvatljivom običnom čoveku. Jedan od posledičnih povoda – daleko od toga da je bio jedini – ove tragične šizme bilo je i to što su popovi pod jurisdikcijom Carigrada i po njegovim uputstvima, ponovo krštavali ljude koje su već krstili zapadni sveštenici (što nikako nije bilo u redu), zbog toga što je Rim uveo nekoliko novina koje nisu bile opšteprihvaćene u hrišćanskom svetu (što iz perspektive Crkve takođe nije bilo u redu, a što je bio glavni povod raskola).
Upravo se to dvostruko krštavanje nekoliko decenija posle ovog događaja zbilo i Stefanu Nemanji, koji je rođen u Ribnici blizu Podgorice, koja je bila pod ingerencijom Rima, zbog čega je prvi put kršen po rimskom obredu.
Kada se nakon osvajanja vlasti u Raškoj našao u okruženju grčkih svećenika, a imajući u vidu da je u tom historijskom trenutku Bizant u odnosu na Zapadnu Evropu i kulturno i politički i ekonomski bio jako razvijen u odnosu na Zapadnu Europu, odlučio je da prihvati grčki običaj drugog krštavanja i vezati se uz Konstantinopolj.
Kako se kasnije mjenjala situacija i odnos snaga između Istoka i Zapada, tako su se i njegovi potomci lelujali. Njegov sin, kralj Stefan Prvovenčani, krunu je primio iz Rima, kralj Milutin u jednom trenutku imao ideju da se potčini crkvenoj vlasti pape, dok je njegov unuk car Dušan slično od rimskog biskupa tražio titulu kapetana katoličkog krišćanstva u borbi protiv Turaka, naravno ne bez preijelaza pod okrilje katoličanstva. Međutim nije bilo ništa od prelaska pod Vatikan, djelom vjerovatno zbog snažnog otpora pravoslavnog svećenstva.
Govorim o historijskom periodu u kome religija bukvalno nikakvu ulogu u određivanju etniciteta nije igrala. (Na stranu pitanje da li su ondašnji Srbi i Hrvati etnicitetu pridavali važnost koju mu mi pridajemo, i da li je glavnu ulogu u određivanju toga šta je ko zapravo igrala pripadnost ovoj ili onoj državi.
Ogromna većina stanovništva je još uvek poštovala Svaroga, Peruna i Velesa i prirodno nije marila da li se služi kvasni ili beskvasni kruh koji simbolizira tjelo nekog tuđinskog boga, da li se svećenici briju ili ne, žene ili ne, i da li je selo u kome žive u sferi uticaja ovog ili onog grada, pošto taj uticaj gotovo da nisu ni osjećali. Isto se može reći i za vladare i vlastelu, koja takođe nije uzimala za ozbiljno te filozofske podjele, niti ih je shvaćala. Šta više, niko u tim vremenima uopće i nije bio svjestan važnosti Velike šizme iz 1054. godine, pošto se osim međusobnog isključivanja patrijarha i kardinala ništa posebno nije desilo i sve se nastavilo po starom.
Pritom, vladari i vlastela i nisu primili novu vjeru zato što su doživeli prosvjetljenje da bi im bilo bitno da li Sveti Duh proističe samo iz Oca ili proističe i iz Sina (ovo je inače bio glavni spor između Istoka i Zapada), već da ne bi bili istrjebljeni od strane krišćanskih carevina i kraljeva, da bi zadržali svoje privilegije, da bi mogli da nastave da gomilaju bogatstvo.
Da li će biti uz Rim ili Carigrad odlučivalo je ne samo to šta su se o preraspodjeli teritorija dogovorila ova dva grada već i koja je u tom trenutku strana politički i ekonomski bila poželjnija.
Duklja je početkom 12. stoljeća kada se rodio budući veliki župan Raške i utemeljitelj dinastije Nemanjića, bila pod Rimom. Šta više, primorski djelovi današnje Crne Gore su tokom čitave vlasti Nemanjića. pa i kasnije, bili pod Rimom, pa su se građani Bara u kome se nalazila nadbiskupija zaklinjali na vjernost kralju Milutinu i slali mu poruke da im je on bitniji od pape.
Uzgred, ne zaboravite da su Vojisavljevići kao prva srpska kraljevska dinastija iz 11. stoljeća porjeklom iz te iste Duklje i da su bili kršteni po samo jednom, rimskom obredu. Ko zna šta bi se desilo da su uspjeli da izguraju nekoliko stoljeća na tronu objedinjene srpske države. Da se to desilo danas bi srbi fanatično dokazivali da su baš iz Rima primili krišćanstvo, umesto što dokazuju da su ga primili iz Carigrada.
Ključni događaji koji su odredili sudbinu ovog djela Balkana poslije smrti cara Dušana je nadiranje Osmanlija (Turaka) a prvi se dogodio 1371 u bici na Marici gdje su osmanlije potpuno potukle srpsku vojsku i bitka na Kosovo polju 1389 godine o čemu je manje više sve poznato a ona se na zapadu tada slavila kao pobjeda srpske vojske iako je ostavila katastrofalne posljedice po vojsku i plemiće koji su desetkovani. Tada je jako porastao utjecaj i moć pravoslavnog svećenstva koji su utjecali na preostale plemiće i vladare da sklope pakt sa Osmanlijama i zajednički napadnu katoličke vladare. Te operacije protiv katolika su na kraju i dovele do potpunog sloma tadašnje države jer su zbog njih bili odsječeni od svake pomoći tadašnje zapadne Europe kada su Turci odlučili potpuno osvojiti sve srpske zemlje.
Pregled u 20.stoljeću
Situacija se nije mjenjala sve do druge polovine 19 stoljeća kada se ponovo formira srpska država koja je 1914 stupila u rat sa tadašnjom Austro – Ugarskom. U međuvremenu se na vrhu vlasti ponovo dešavaju previranja. Aleksandar Obrenović je pažljivo balansirao između utjecaja Austrije i Rusije – ali te 1903 godine odlučio približiti Austro -Ugarskoj, što je utjecalo na spremnost oficira kraljevske vojske da pokrenu zavjeru, koja je u svibnju 1903. godine rezultirala atentatom u kojem su zavjerenici predvođeni Dragutinom Dimitrijevićem Apisom provalili u kraljevsku rezidenciju, ubili kraljevski par s nekoliko desetaka hitaca iz revolvera, potom sabljama sasjekli tijela kralja i kraljice i bacili ih kroz prozor. Dolaskom Karađorđevića na vlast počeo su produbljivati sukob sa Austro-Ugarskom monarhijom, ubistvom prjestolonasljednika Franje Ferninanda u Sarajevu 1914 i početka I.svjetskog rata. Važno je napomenzti da su pravoslavni svećenici bili duhovni vođe Apisu i zavjerenicima za svrgavanje Obrenovića i poticali kasniji sukob sa AU monarhijom. I.svj.rat je završio porazom i raspadom AU monarhije a Srbija je pretrpjela katastrofalne gubitke ( poginulo je 1/3 muške populacije stanovništva).
Po završetku I.svj.rata 1918 g.na područiju nekadašnje AU nastaju mnoge države tako i država za koju malo ljudi zna. Tog 29.10.1918 u Zagrebu je sazvan Hrvatski sabor koji je odmah raskinuo sve formalno pravne veze sa AU i proglasio Nezavisnu Državu Hrvatsku, a zvala se Država Slovenaca, Hrvata i Srba. Skraćeno proglas i vlast je vršena na područiju današnje Hrvatske bez Istre i Bosne sa granicom na Drini. Ta država je trajala točno 31 dan. Hrvatski srbin Pribićević je otišao u Beograd i u ime Narodnog vijeća Hrvatske zatražio ujedinjenje preko Nikole Pašića sa Kraljevinom Srbijom, bez odobrenja Hrvatskog sabora, što se i desili 01.12.1918. To se moglo spriječiti da je Stjepan Radić poslušao najslavnijeg vojskovođu u AU srbina generala Borojevića koji je Stjepanu Radiću stavio na raspolaganje svoje prekaljene divizije sa zapadnog fronta a ovaj to odbio nakon čega je on otišao u Beč zatražiti penziju. Ujedinjenje je forsirala Francuska pa je čak i prva novčanica na jednoj strani bila na francuskom. Ostalo je poznato, taj isti Stjepan Radić je ubijen u beogradskom parlamentu deset godina poslije. Kralj Aleksandar je 1922 godine otišao u Tursku i kupio sve pravoslavne manastire na teritoriji Bosne i Hrvatske i proglasio da su svi pravoslavni vjernici srbi, što je velika glupost je nije moguće vjeru povezivati sa nacijom, ali neuki narod je to postepeno prihvatio. Ponovo se stvara međuvjerska netrpeljivost između katolika i pravoslavaca i pravoslavaca i muslimana. Ne treba zaboraviti da je veliki broj muslimana protjeran iz Kraljevine Jugoslavije u Tursku.
U aprilu 1941 započeo je njemački napad na Jugoslaviju i ona je poražena i okupirana za 12 dana. Njemci stvaraju dvije kvislinške države NDH i nedićevu Srbiju.
Veliki dio lakog i teškog naoružanja Vojske Jugoslavije predat je u periodu april juni 1941.godine u ruke četničkog pokreta.
Četnici su bili jedina etnička grupacija naoružana „do zuba“ i počinili su strahovite etničke zločine nad nenaoružanim hrvatskim i muslimanskim stanovništvom uključujući žene i djecu kao:
• pokolj u Bosanskom Grahovu 27. srpnja 1941.
• pokolj kod Drvara 27. srpnja 1941.
• pogrom u Krnjeuši 9. i 10. kolovoza 1941.
• pokolj katoličkih redovnica u Podrinju
• pokolj u Zabiokovlju 29. kolovoza 1942.
• pokolj u Gatima 1. listopada 1942.
• pokolj u Lovreću 22. srpnja 1943.
Neretva je tada bila crvena od krvi mase ubijenih ljudi.
Naravno da je kao reakcija na ove događaje naglo narasta ustaški pokret koji se od jednog beznačajnog pokreta i ideologije pretvorio u velikog monstruma. No međutim sa pojavom partizanskog pokreta i njegovog jačanja ustaše i četnici su složno surađivali zajedno sa njemačkom i talijanskom vojskom na uništenju partizana. Ostalo je manje više poznato. Stvorena je SFRJ koja je trajala do 1991 kada ju je politika Slobodana Miloševića temeljena na Memorandumu SANU iz 1983 god. Uništila.
Neću ulaziti u detalje ali situacija je te 1991 bila slična 1941 osim što nije bilo svjetskog rata. Te 1991 je masa lakog i teškog naoružanja prešla u ruke novo formiranih SAO Krajna u RH i Republike Srpske u BiH, i krenulo se u osvajanje teritorija u RH i BiH. U početku je Hrvatska imala malo ili nimalo odbrandbenog oružija i srbi su sa logističkom potporom iz tadašnje SR Jugoslavije uspjeli zauzeti 1/3 teritorije Hrvatske i veliki dio teritorija BiH. Opet su četnici i ostale paravojne jedinice činile strašne zločine prema nenaoružanom hrvatskom i muslimamskom stanovništvu, u biti vršili su etničko čišćenje pa je u jednom momentu u izbjegličkim logorima i kampovima u Hrvatskoj 1992 bilo skoro 700 000 ljudi.
U narednim godinam Hrvatska vojska jača i 1995 ima respektabilnu snagu, započinje operacije oslobađanja svog teritorija od čezničkih i ostalih paravojnih bandi i vojske SAO Krajne. Operacijom „Oluja“ posao je dovršen, a takozvana junačka vojska poražena ( po riječima Slobodana Miloševića „pobjegli ko zečevi“ ). Pošto sam bio svjedok tih događaja, najviše me zaprepastilo artiljerisko granatiranje civilnih ciljeva, smrt civila, posebno napadi na Vukovar, Sarajevo, Dubrovnik, Srebrenicu...
Opet javno mišljenje u Srbiji vidi samo „Oluju“ 1995 a „zaboravljaju“ ratna djelovanja od 1991 do 1995.
Srbi se za zločine u Srebrenici pravdaju zločinima suprotne strane a zaboravljaju da su u istom periodu ( 1992 do 1995) pobili puno više civila u istočnoj Bosni).
Razočaran sam stavom većine inteligentnih ljudi u Srbiji na događaje iz 90-tih i korištenjem vjerskih dogmi u sprezi sa politikom kao poticatelja ovako strašnih zločina.
Religija, bilo koja religija je nespojiva sa ovakvim dešavanjima. Bog je nepristran, on ne voli više Hrvate od Srba ili obrnuto.
Korištenje katolicizma, pravoslavlja ili islama za međusobni obračun tih vjernika je sumanuto, oni su zaista skrenuli na put zla i grijeha zajedno sa svojim svećenicima, popovima ili imanima.

Oznake: historija 20 st