22
ponedjeljak
kolovoz
2005
Doktor Robert Moog
Obituary: Dr Robert Moog
Dr Robert Moog, the inventor of the electronic synthesiser, has died of brain cancer aged 71.
His synthesiser, which bears his name, revolutionised music from the 1960s onwards, and was used by bands like the Beatles and the Doors.
Today, the electronic manipulation of sound is a ubiquitous feature of popular music. This was not always the case, and Moog was one of the pivotal pioneers of synthesised sound.
His instruments transformed pop music during that most revolutionary and experimental of times, the 1960s.
Born in the New York City suburb of Queens in 1934, Robert Moog - the name rhymes with "vogue" - became fascinated with electronics as a child.
The Minimoog
The Minimoog proved popular among 'progressive' rockers
Aged just 14, and encouraged by his father, George, Moog built his first electronic instrument, a theremin - as featured on the Beach Boys' hit, Good Vibrations.
In 1954, Moog - then 19 - and his father, started their own company, RA Moog, selling theremin kits, price $49.95 by mail order, from their home.
Alongside his hobby, Moog was studying hard. From the Bronx High School of Science, he went on to Queens College, before graduating in electrical engineering at Columbia University and earning a doctorate in engineering physics at Cornell.
Although RCA had already built a musical synthesiser, it was a vast beast, and never intended for sale.
Frank Zappa
Frank Zappa was a Moog fan
What Moog did, in 1964, was to produce and market a practical instrument, a small keyboard synth which could be used with relative ease.
"I didn't know what the hell I was doing," Moog later recalled. "I was doing this thing to have a good time, then all of a sudden someone's saying to me, 'I'll take one of those and two of that.' That's how I got into business."
Hollywood soon expressed an interest, but it was Walter (who later became Wendy) Carlos' 1968 Grammy-winning album, Switched-On Bach, which brought the Moog synthesiser to spectacular prominence.
Before long many musicians and groups, including the Doors, the Grateful Dead, the Rolling Stones and the Beatles, were using Moog synthesisers.
But the boom days were not to last. Even though the Minimoog, a stripped-down version of the original instrument and beloved by artists like Rick Wakeman, made waves when it came out in 1970, the writing was on the wall.
Robert Moog
Moog was always fascinated by electronics
With interest in purely electronic sound falling, and huge competition from other synthesiser manufacturers, most notably ARP Instruments and Electronic Music Studios, the bottom fell out of the market.
"Suddenly we went from a nine-month or a year backlog to having no backlog and no orders," Moog said. "I ran out of money at the beginning of 1971."
He sold a controlling interest in his struggling company and, more important, rights to the Moog Music name to a venture capitalist.
In 1978, he started a new company, Big Briar, building custom instruments and sound-effect boxes.
Even so, many musicians, including Brian Eno, Frank Zappa, The Cure and Fat Boy Slim, sought the Moog sound, keeping it alive, even as analogue synthesisers were wiped-out by their digital cousins.
After a lengthy legal battle, Moog reclaimed the rights to the Moog brand in 2002 and began selling instruments bearing his name for the first time in more than two decades.
komentiraj (1) * ispiši * #
Dr Robert Moog
Synthesiser pioneer Dr Moog dies
Dr Robert Moog
Dr Moog made his first electronic instrument aged 14
Synthesiser pioneer Dr Robert Moog has died at his North Carolina home aged 71, four months after being diagnosed with brain cancer.
Born in the New York district of Queens, his instruments were used by The Beatles and The Doors among others.
Dr Moog built his first electronic instrument - a theremin - aged 14 and made the MiniMoog, "the first compact, easy-to-use synthesiser", in 1964.
He won the Polar prize, Sweden's "music Nobel prize", in 2001.
Synthesiser hit
It was Wendy Carlos' 1968 Grammy award-winning album, Switched-On Bach, which brought Dr Moog to prominence.
Carlos played renditions of Johann Sebastian Bach compositions on a Moog analogue synthesiser, making electronic music popular and Dr Moog a household name.
Fatboy Slim
Fatboy Slim is among the recent musicians to use Moog synthesizers
Before long many musicians and groups, including the Doors, the Grateful Dead, the Rolling Stones and the Beatles, were using Moog synthesisers.
The Moog sound fell out of favour in the early 1970s, however, but Dr Moog remained a respected musical figure.
In recent years many musicians, including Brian Eno, Frank Zappa, The Cure, Fatboy Slim and Stereolab have kept the Moog sound alive, even as analogue synthesisers were superseded by digital instruments.
Dr Moog had received both radiation treatment and chemotherapy to help combat his brain disease. He left a wife, Ileana, and five children.
komentiraj (0) * ispiši * #
Rambo Amadeus, Oprem Dobro
RAMBO AMADEUS - OPREM DOBRO
Muzička produkcija B92 ima zadovoljstvo da objavi novi početak saradnje sa jednim od najznačajnijih i najsubverzivnijih autora domaće scene, Rambo Amadeusom. Album “Oprem dobro” rezultat je dvogodišnjeg studijskog rada tokom kojeg je Rambo filtrirao obiman materijal nastao u proteklom periodu tako da slušaoci pred sobom imaju maksimalno popunjen cd format.
A ono sto se u tih 70 i više minuta događa je Rambo u najboljoj formi: uz već prepoznatljivo mnoštvo asocijativnosti tekstova u najboljem rableovskom duhu, spajanja nespojivog i levitiranja u sluđujućim prostorima između suptilne ironije i razbarušene burleske, masnu jazz/funk fuziju i pervertiranje mnoštva žanrova i paražanrova, “Oprem dobro” donosi i možda nabolju svirku autora i benda u punoj zrelosti. Svakako najveća koncertna atrakcija ovih prostora je pored niza fantastičnih nastupa širom Evrope i ex-Yu republika, i na ovogodišnjem Exit festivalu imala još jedan trijumfalni nastup.
Maestro nemilosrdne i lucidne vivisekcije svega što mu padne na pamet, jedini ima hrabrost i kredit da na sopstveno insistiranje objavi album usred letnje sezone, da pravi muziku koja ne podleže bilo kakvim zakonima, od elementarno stvaralačkih ili žanrovskih, do čisto tržišnih. Rambu ne treba niti pomoć, niti preporuka – njegovo ime je i jedno i drugo!
www.ramboamadeus.com
komentiraj (1) * ispiši * #
Boris Kovac, intervju
Boris Kovač
Ne prodajem se kao alva
„Svet posle istorije“, novi album saksofoniste, kompozitora i multimedijalnog umetnika Borisa Kovača, koji se za svega mesec dana nakon objavljivanja našao na drugom mestu Unije evropskih radio stanica, počeo je da obilazi svet. Sa orkestrom „La Campanella“ Kovač je tokom leta održao niz koncerata u Grčkoj i Italiji, a za 27. avgust zakazan je nastup na velikom festivalu „Open air“ u Budimpešti, nakon čega ih očekuje turneja po Nemačkoj i nastupi u Holandiji i Švajcarskoj.
Uspeh u svetu za Kovača nije nikakva novost kada se ima u vidu da je do sada objavio 12 studijskih albuma, od kojih je deset izdato u inostranstvu, i imao nekoliko stotina koncerata i približan broj nastupa na velikim festivalima u 30 zemalja na četiri kontinenta. Za ovdašnju publiku izvešće sa orkestrom „LaDaABa“ performans „The Last Balkan Tango“ 28. avgusta na Umbrija džez festivalu u Beogradu, dok je promocija „Sveta posle muzike“ u SCG planirana za jesen.
- Postojati na međunarodnoj sceni i biti ravnopravan sa velikim umetnicima a pri tom ne podilaziti publici marketinškim stereotipima, sve nižim estetskim standardima nego pričati svoju priču, daje mi savršen osećaj da sam živ - kaže Boris Kovač.
Nakon tri vaša projekta o Balkanu rekli ste da se nadate da inspiraciju za nastavak nećete imati. Šta predstavlja „Svet posle istorije“?
- Stavio sam tačku na period saučestvovanja sa balkanskom tragedijom. Mada sebe ne vidim kao Balkanca nego kao Srednjoevropljanina, na razne načine sam bio deo tog prostora. Zato sam i propisno otpratio sve što joj se dogodilo. Patnja je imala svoj vek trajanja, ostalo je sećanje na nesrećnu ljubav. A nesrećna ljubav je ozbiljna nesreća, iluzorna je jer je njen objekt lažan. Kako je, naime, prava ljubav uvek srećna, duševni bol koji se toliko izdvaja na reljefu balkanskog mentaliteta vrhunski je dokaz emocionalne nezrelosti naših ljudi. S druge strane, i novi svetski poredak mi se smučio u svojoj hipokriziji. Istorija je za mene završena. Moja nova muzika stvara upravo takvo osećanje sveta posle istorije.
Nastupali ste čak i u društvu tri tenora... Šta mislite o sadašnjoj svetskoj muzičkoj sceni i gde smo tu mi?
- Na svetskoj muzičkoj sceni vidim samo jedan vitalan trend, vorld mjuzik. Sve ostalo manifestuje dekadenciju modernog sveta. Mi imamo šta da kažemo. Nadam se da način na koji to čine Bregović i Kusturica ne bi trebalo da bude krajnji domet „erotičkih potencijala“ našeg muzičkog genija. Njih dvojica su Ćićoline ovdašnje muzike. Nije to loše, ali se nadam da ćemo imati dobre igrače i u drugim žanrovima.
Na koji način izbegavate tendenciju zapada da komercijalizuje i pretvori vorld mjuzik u modu?
- U poplavi pornografije opstati sa nečim što ne zavodi na prvu loptu, tj. zahteva od publike ulaganja, nije nimalo lako. Nudim sebe, a ne ono što konformizirana publika očekuje, zato se i ne prodajem kao alva, tj. kao gorepomenuti „umetnici“. Veliki svet nudi prostor svakome ko je kvalitetan. Ne brinem dok je tako.
Pored tolikih uspeha u svetu, ipak tvrdite da vas „ovde sudbina neprihvaćenog u stopu prati“. Šta je po sredi?
- Nisam čovek po meri ove sredine. Živim u Novom Sadu koji je postao kombinacija palanke i prljave provincijske autobuske stanice na kojoj tumara puno raznih ljudi bez jasne ideje šta bi. U Beogradu, koji ima daleko veći potencijal i više ljudi od integriteta, nikada se nisam snalazio. Specifični jezik površnosti, bahatosti, emocionalne predoziranosti kojim vibrira taj grad me je oduvek iritirao.
Kakva je razlika između domaće i inostrane publike?
- Naša publika je živela u limitiranom informativnom prostoru barem deset godina. To se teško nadoknađuje u modernom svetu. Inostrana publika nije na nekom višem duhovnom nivou, ali je obrazovanija.
Jednom prilikom ste rekli da je kultura u ovoj zemlji umrla, da ste od pokrajinskih vlasti dobili 1.000 evra za 35 koncerata u svetu, a nove gradske vlasti nisu ni primile vašeg producenta. I pored svega toga, učestvovaćete na Danima kulture SCG u Nemačkoj. Koga i šta ćete zapravo predstaviti?
- Kultura u ovoj zemlji je umrla i da se ponovo rodi trebaće mnogo više vremena nego za njeno ubijanje. U Nemačkoj predstavljam pre svega sebe, svoje stvaralaštvo. To što su me pozvali da učestvujem na ovoj manifestaciji treba zahvaliti želji domaćina.
Svoje nastupe oblikujete adekvatnim scenskim izrazom. Kakva je to veza pozorišta i muzike?
- Performans je ritual, a ne činovnički posao ili prenemaganje koje treba da fascinira prostotu. Ja sam, neskromno smatram, umetnik. To je ono što „muzičare“, „glumce“, „režisere“ kod mene nervira.
Ne želeći da vas „društvena mašina programira“, muzičku školu ste napustili „čim ste videli da tamo nema muzike“, studije filozofije pred odbranu diplomskog... Jedino se preko umetnosti i dalje stavljate u koštac sa njom. Zašto?
- Cenu svoje slobode skupo plaćam, ali ne žalim jer ne znam šta bi drugo bilo vrednije toliko platiti.
Manuela Graf
komentiraj (0) * ispiši * #
Boris Kovac
BORIS KOVAČ & LA CAMPANELLA
A WORLD AFTER HISTORY
Pesme minstrela, modernog Odiseja
Postoji jedno malo vojvođansko selo na obroncima Fruške gore, u čijoj se blizini ukrštaju toliki putevi sa istoka i zapada, severa i juga, Evrope i Azije, baš tu negde, oko pupka Zemlje. Sve je naizgled blizu, a ipak nekako po strani. U selu crkva okrečena u belo, okolo stare domaćinske kuće. Jedna od najlepših ima kačaru, podrum s debelom hladovinom gde su se nekad čuvali vino i rakija. Tu je sada muzički studio Borisa Kovača i La Campanelle, zanatska radionica zvuka u kojoj se umesto opojnih pića peče zvuk i izlivaju note. Ponekad, za letnjih meseci, čuje se muzika iz dvorišta i psi počnu da zavijaju žudeći za svojim nepoznatim polovinama.
Boris Kovač se probudio jedne noći a u njegovoj sobi je sedeo nepoznati bog. Šta mu je rekao ne znamo ali njegova su se čula pokrenula, osećanja pobudila. Nemajući kud on počinje da izvlači iz žica lajtmotiv koji ga godinama prati. Ovaj unutrašnji glas on čuje čas u ključu španske gitare, čas kao sitnu vojvođansku tamburicu. Panonska i mediteranska melanholija cepte na istoj niti. Kako usrećiti tako važnog slušaoca, te noći koja se otkačila iz vremena i prostora, na rubu nam poznatog sveta? Lutati, sanjati, lajati na Mesec, pomišljati na gondolu koja se vuče peskom izmaštanih gradova? Iz lavirinta istorije, plača ojađenih, zamrlih glasova žrtava opasanih logorskom žicom, zvuka bombi i motora aviona koji testerišunebo, izaći sa umetnošću, ljubavnom pesmom, argentinskim plesom. Uprkos Aušvicu, lakoći zaborava, mašini vremena u kojoj živimo, ritmu ponedeljak – petak, prijatelju čiji život visi o koncu kada se vrati kasno uveče kući, sedne u fotelju i pusti neku Malerovu simfoniju na starom gramofonu a u stomaku mu kuca tempirana bomba aneurizme koja polako boji nebo jarko crveno... Uprkos?
Kovač se seti svih romansi, elegija i balada koje svira, a zatim te razgranate puzavice – ironije, brzog valcera i virtuoznog svinga. Svira lake note na bezbroj mogućih načina, muziku sveta, muziku sa svih obala, kao što kupač na zlatnom pesku Crvene uvale, sakriven ispod stene od prevelike omorine i letnjeg Sunca, može da čuje samo svoj dah. I da se seća melodije koju je kao Odisej upijao od kako se probudio, ne sluteći da je gromada iznad njega počela da puca. Kako izvući muziku iznad jedne razorne sile koja želi da te uništi, poigravajući se sa zanosima ljudi i proviđenjem u isti mah, bežeći od lavine preko nepoznatog glečera. Kako uteloviti metafizičko osećanje lakoće i jednostavnosti, izatkati kaftan apsolutu, spustiti se sankama niz Tibet, proći brzim vozom kroz reke zaborava?
To je ista ona meditacija u noći, koja ne dopušta da se prazni svest od celog ovog sveta, nego obrnuto: koja želi da zadrži njegove lepe trenutke, dovoljno tihe da se čuju, dovoljno glasne da izazovu radost. Kovač mrmlja mantru istom rečju kojom najavljuje sledeću numeru, dok produvava saksofon ili mumla sebi nešto u bradu. “Hm, dobro, opasnost je uvek tu, svet nije više baš lepo mesto za život, ali ne vredi kukati, katastrofizirati, odavati se očajanju i tragičnom osećanju života. Muzika pak nije bensedin, utapanje u alkoholu dok putuješ liftom na gubilište. Valja svirati dok se svet ruši. Tužno i radosno. Možda će to potrajati i bilo bi šteta da se to vreme protraći uludo. Možda ćemo se tako ponovo osetiti boljima, kao što se odjednom postaje lepa devojka, kao melodija s one strane veka koja kroz suton iznenada dolazi u srce grada“.
Dok pokušava da spoji harmoniku i gitaru, ili za miks pultom do tančina pročišćava zvuk svojih kompozicija, on ponavlja svoju mantru. Ona je tu oko njega i dok se uvlači u kožu minstrela, lutajućeg muzičara, modernog Odiseja, i dok gleda preko ramena publiku koju će povesti u svoju priču. Dok se sprema, oblači, laganim korakom priključuje karnevalu šarolikih likova, ljudi i bogova...
I zatim počinje da svira.
Relja Knežević
BORIS KOVAČ:
Boris Kovac je kompozitor, instrumentalista i multimedijalni umetnik iz Vojvodine. Komponuje
muziku za svoj kamerni orkestar kao i primenjenu muziku za pozorišne projekte. Ucestvovao je na više od stotinu festivala nove muzike i savremenog teatra u 30-ak zemalja na 4 kontinenta. Trenutno vodi dva sastava, LaDaABa Orchest i La Campanella. Živi u Bukovcu kraj Novog Sada, u podnožju Fruške Gore.
LA CAMPANELLA:
BORIS KOVAČ - alt i sopran saksofon, glas
GORAN PENIĆ - harmonika
MILOŠ MATIĆ - kontrabas, tamburica
IŠTVAN CIK - bubnjevi, udaraljke
komentiraj (0) * ispiši * #
11
četvrtak
kolovoz
2005
Rade Serbedzija
Rade Šerbedžija iznenada došao na Brione
Došao sam da obiđem „Hamleta“
U Kazalištu „Ulysses“ ove sezone Rade Šerbedžija, osnivač tog teatra i jedan od glavnih glumaca u većini dosadašnjih predstava, manje je prisutan nego obično. To je zbog serije „Surface“ (Površina) koju snima NBC u Americi i u kojoj on ima jednu od glavnih uloga. Riječ je o vrlo suvremenoj seriji, kaže nam Šerbedžija u kratkom predahu za ručak izmedu dviju proba „Hamleta“; to je zapravo površina mora, površina Zemlje na kojoj se zbog zagrijavanja i zagađenja događaju čudne stvari pa se radaju neki monstrumi i sve je na granici da izmakne kontroli.
Kako to da ste ipak došli na Brijune iz Los Anđelesa?
- Došao sam na tri dana, u pauzi snimanja te serije. Stigao sam iz dva razloga: da vidim obitelj i prijatelje, ali i da budem prisutan u stvaranju predstave „Hamlet“. Probe se sada održavaju svaki dan, često i do ponoći.
Što mislite o novom hrvatskom Hamletu?
- Nismo ni Visockog mogli zamisliti kao Hamleta, pa je to bio najbolji dosad odigran Hamlet na svijetu, a Goran Navojec mu je nalik i glasom i pojavom. To je Goranova šansa i šarm. Uostalom, Lenka ga je izabrala. „Hamlet“ je uvijek važan događaj u svakom nacionalnom teatru. Naš je „Hamlet“, iako se jako držimo Šekspirova teksta, vrlo moderna i angažirana predstava.
Lucija Šerbedžija igra Ofeliju.
- Ma, luda je ta moja kći, što da vam kažem. Ide zaista do kraja u glumi, slijedi instinkt. Uostalom, i to je Lenkin izbor. Lucija ima osobinu kojom se ponosim: pod cijenu iskrenosti bit će čak loša, slijedeći svoj instinkt ići će do kraja. Instinkt i iskrenost kad se poklope to je ubitačno! Mirjana Sošić (Večernji list)
komentiraj (4) * ispiši * #
08
ponedjeljak
kolovoz
2005
Bob Dilan
Umetnička ostvarenja koja su promenila svet
Bob Dilan najuticajniji umetnik
LONDON (SEEcult.org) - Veliki hit Boba Dilana „Like a Rolling Stone“ najuticajnija je pesma poslednjih 50 godina, pokazuje anketa magazina „Ankat“ (Uncut), u kojoj su rok i filmske zvezde ocenjivale koja su ostvarenja u oblasti muzike, filma, televizije i književnosti promenila svet.
Taj Dilanov singl iz 1965. godine proglašen je uticajnijim od hita „Heartbreak Hotel“ Elvisa Preslija, koji je na drugom mestu liste, sastavljene na osnovu ankete u kojoj su ušestvovali i Pol Makartni, Noel Galager, Robert Dauni Džunior, Kit Ričards i Lu Rid. Makartni je glasao za „Heartbreak Hotel“, navodeći da je Presli otpevao tu pesmu kao da je to radio iz dubine pakla. Pesma „She Loves You“ Makartnijevih „Bitlsa“ je na trećem mestu, a „Satisfaction“ grupe „Roling Stons“ na četvrtom. Na petom mestu liste najuticajnijih ostvarenja je film „Paklena pomorandža“ Stenlija Kjubrika, dok su na šestom „Kum“ i „Kum 2“. Najbolje plasirana televizijska serija je „The Prisoner“, na 10. mesu liste, dok je roman „On The Road“ Džeka Keruaka ocenjen kao najuticajnija knjiga, a našao se na 19. mestu.
komentiraj (2) * ispiši * #