|
FALI MI ...
Fali mi miris zemlje crne,
fali mi 'rast, nemam žira,
duša mi prazna, srce trne.
Nema bez tebe sreće ni mira.
Fale mi široki pusti drumovi,
fala mi konji i klopot kola,
fale mi sela topli domovi.
Sve mi to fali, umirem od bola.
Fali mi mjesec da snove krade,
fali mi pjesma da zore budi,
fali mi, fali al' nema nade,
fale mi moji dragi ljudi.
Fali mi njivâ, paorskog truda,
brez nji' mi tvoja slika ni cila,
žuljave ruke, tvrde ko ruda.
Ta cilu te volim Slavonijo mila!
Fali mi suncem obraz opalit,
umorne oči pune mu brige,
šta biće sutra, kog sveca slavit.
A glava puno kike side.
Fali mi šuma 'rastova stara,
fali mi stan, koljeba na Ritu,
fali mi sunce, đerma kraj bunara,
fali mi crveni mak u žitu.
Fali mi lepinja, friškog kruva,
fali i sajtluk, od dude bure,
fali mi avlije lipa duva,
fale mi tvoje pijane tambure.
Fali mi tvoje zlatno ruvo,
fali mi inat, tvoja dika,
fali mi sve štaj dida sačuvo.
Fališ mi cila, Šokadijo lipa!
Sve mi to fali, godinama tražim,
umirem dugo, na rate al' zbilja,
praznu dušu lažima blažim.
Ta fališ mi draga, Slavonijo mila!
06.listopada 2005.
|
27.08.2006., nedjelja
Proizvodnja u uslovima bez zemljišta
Korišćenje zatvorenog sistema proizvodnje, koji reciklira više od 95% korišćene vode predstavlja sektor poljoprivrede koji troši najmanju količinu vode. Ovaj sistem je i značajan za uštedu gnojiva, ali i zaštitu životne sredine.
Nova globalna ekonomija, kao i napredak u slobodnoj trgovini postavljaju nove i značajne izazove hidroponskoj proizvodnji širom svijeta. S obzirom na to da se do 2050. godine očekuje da će broj stanovnika biti blizu 9 milijardi, sistemi za gajenje će se znatno promeniti u odnosu na one koji se koriste danas. Održivo i efikasno korišćenje resursa (vode, energije, ljudskog rada) dovešće do razvoja alternativnih proizvodnih sistema. Osnovni cilj ovih sistema će biti da se osiguraju sigurni produkti, koji moraju da omoguće kvalitetan i zdrav život. Da bi se osigurao kvalitet hrane, usjevi moraju da se proizvedu uz minimalnu upotrebu pesticida. Ovo će dovesti do ubrzanog razvoja i stvaranja novih hibrida otpornih na bolesti, otkriću šireg spektra korisnih insekata i drugih bioloških mjera zaštite, kao i razvoj protokola za kontrolu problema sa bolestima i štetočinama. Primjena ovih načela biće komplikovanija u nekim regionima. Na primer, u Evropi i Americi ima više od 30 bioloških sistema zaštite za oko 20 štetnika u zaštićenom prostoru. Za isti broj štetočina, u Australiji se koristi manje od 10 bioloških načina za zaštitu. To je zato što Australija ima stroge uvozne zakone. Da bi se to prebrodilo, proizvođači moraju da upoznaju prirodne prednosti korisnih insekata, zatim moraju da se umnože do komercijalnih količina i uvedu ih po pristupačnim cenama. Ovaj proces traje dugo i veoma je skup. 
Biotehnologija će nastaviti da razvija hibride koji su otporni na razne bolesti, kao i povećavanje broja kvalitetnih proizvoda, koji će umnogome pomoći i proizvodaču, ali i samom korisniku, tj. potrošaču. Ova tehnologija mora da podigne kvalitet svježeg proizvoda, čime će biti spriječena pojava novih bolesti.
Pravilno upravljanje rezervama vode je ključ uspeha u povrtarstvu, hortikulturi i uopšte u poljoprivredi. Pitanja zaslanjenosti i ponovnog korišćenja vode stalno se postavljaju širom sveta. Najveći deo hidroponske i proizvodnje u zaštićenom prostoru ima dovoljne količine vode za ciklus proizvodnje. Korišćenje zatvorenog sistema proizvodnje, koji reciklira više od 95% korišćene vode predstavlja sektor poljoprivrede koji troši najmanju količinu vode. Ovaj sistem je i značajan za uštedu đubriva, ali i zaštitu životne sredine. Na žalost najveći broj proizvodača na hidroponiji (2 do 3) ipak suvišak vode tj. drenažnu vodu odbacuje kao suvišnu. Modifikacija sistema za recikliranje povećaće troškove koje će potrošači morati da plate, ukoliko žele proizvod visokog kvaliteta.
Bez obzira na to što izvor sviježeg povrća u svijetu raste, mnoge zemlje su zabrinute, jer uveženo povrće ne podleže sa rigoroznim standardima kakvi su predvideni za domaće proizvodače. U skladu sa tim, Holanđani su morali ponovo da se ujedinjuju kako bi mogli da izađu na svetsko tržište. Ovo se dogodilo nakon što se španski izvoz godišnje povećao za 10% od 1992-1999. godine. Meksiko je druga zemlja sa jeftinim povrćem, koja se nameće na severnoameričko tržište. Slično tome, i Kina je preplavila tržište Australije jeftinim povrćem. Holandani razvijaju model čvrste saradnje i razvoja sa klijentima, uz reduciranje troškova proizvodnje i transporta, tj. isporuke. Povećanje i ukrupnjavanje stakleničke proizvodnje, radi celogodišnjeg obezbeđenja tržišta paradajzom primenjuje se u Kanadi, SAD-u, Australiji i Novom Zelandu. One zemlje, koje imaju razrađen sistem hidroponije, trebalo bi da podele aspekte tehnologije sa zemljama u razvoju. Holanđani investiraju u španske kompanije, a Kanađani i Amerikanci u Meksiko.
U novije vreme širi se urbana poljoprivreda. Ona podrazumeva slijedeće:
- hidroponiju, aeroponiju, akva kulturu i akvaponiju;
- korišćenje krovova i bočnih strana zgrada;
- korišćenje unutrašnjosti zgrada, uz bolju distribuciju svetlosti;
- proizvodnju ispod zemlje ili u podrumima; - proizvodnju na rekama i jezerima;
- proizvodnju u integraciji sa restoranima ili privatnim kućama.
|
|
|
