Laura Mulvey u tekstu Vizualni užitak i narativni film nas navodi da sagledamo interdisciplinarni značaj svih pothvata vezanih uz teoriju medija i kulturalnu analizu. Mulvey tvrdi da posredstvom sastava zvijezda film proizvodi ego ideale .Žena je slika , muškarac je onaj koji gleda . Kompleks kastracije - pogled može biti prijeteći.
Zadovoljstvo gledanja podijeljeno je na aktivnog- muškarca i pasivnu- ženu. Žena je prikazana kao seksualni objekt , odlučujući je muški pogled koji projecira svoju fantaziju na žensku figuru . ona tvrdi da je ženi namjenjena egzibicionistička uloga , hoče reći da je žena stvorena za gledanje ( to be looked at ness ). po tome ženski likovi su elaborirani kao erotski objekt za gledanje. Istaknula je filmove Hitchcock -a , muški likovi elaborirani su kao predstavnici simboličkog reda i zakona . U narativnom smislu žena se istražuje , demistificira se njezina tajna , nakon toga slijedi kazna ili spašavanje .Film se konstruira oko glavnog muškog lika . Ona kritizira Freudovu teoriju seksualnosti u kojoj žena nije definirana kroz ono što je, već kroz ono što ne posjeduje , definirana je kroz manjak koji u muškarcu izaziva kompleks kastracije. Pretvaranje ženske figure u fetiš tako da postane nešto što izaziva zadovoljstvo , a ne strah . Fetišitička skopofilija pretpostavlja fizičku ljepotu objekta pretvarajući je u nešto zadovoljavajuće po sebi . Ona je strah od kastracije o kojem diskutira Freud povezala , sa klasičnim holivudskim filmovima u kojima žena ima dvije opcije - ona se pretvara u fetiš/erotski objekt ili je u narativnom smislu pod prismotrom. Ona je na kraju kažnjena čak tako i da mora umrijeti, ili je pak spašena tako što se uklopi u patrijarhalno društvo.
Baudry postavlja analogiju između imaginarne konstitucije subjekta i gledatelja koji se identificira sa slikama projeciranim na filmski ekran . Gledatelj je pozicioniran na idealan način tako da mu slika -stvrnost dolazi odostraga i projecira se na ekran ispred njega , u tom smislu , Baudry tvrdi da filmski ekran funkcionira kao Lacanovo zrcalo.- Lacan objašnjava da dijete sebe ne doživljava kao subjekt kojem nešto manjka. Iz toga, Lacan zaključuje da izvor subjekta nije u prisustvu i identitetu već u manjku i u odsutnosti. U tom smislu mi sebe definiramo tako da se zamišljamo kao da smo dovršeni, iako zapravo konstantno žudimo za “nečim” što bi nadomjestilo taj izvorni manjak. Taj identitet proizveden u zrcalu je vanjski efekt, iako ja pretpostavljam da sam to ja. Projekcija - prikrivanje razlike , tok projekcije ponovno uspostavlja kontinuitet pokreta i vremensku dimenziju nizu statičnih slika. Kontinuitet je svojstvo subjekta, određuje njegovo mjesto, uspostavlja se u filmu kroz sustav negiranja razlika i narativnog kontinuiteta .
Imaginarni označitelj: psihoanaliza i semiotički pristup analizi filma Christian Metz-a. On tvrdi da filmski tekstovi formiraju strukturu nastalu prepletanjem specifičnih i nespecifičnih filmskih kodova. Ovi kodovi se mogu promatrati kao niz koncentričnih krugova; 1. krug – specifični – naprimjer. kod pokreta kamere ili montažnog kontinuiteta. Slijedeći krug se formira kroz kodove koje film dijeli s drugim umjetnostima, naprimjer. narativni kodovi – roman ili strip, kodovi vizualne analogije koje film dijeli sa slikarstvom. Niz značenja ide dalje kroz nespecifične kulturalne kodove kao naprimjer. podjela na uloge prema rodu. Podjela na specifične i nespecifične kodove nije fiksna; dok boja pripada umjetnostima općenito, technicolor (1950 ) naprimjer. odnosi se specifično na film. Audio zapis glasa se čini nespecifičan, no kad je riječ o Dolby zvuku, ulazimo u domenu specifičnog koda. U svakom slučaju, filmski jezik za njega nije nešto unaprijed dano, već je sustav koji nastaje kroz analizu .Njegov esej “Imaginarni označitelj” je primarni tekst psihoanalitičke filmske teorije. Za Metza “imaginarni” – ima tri značenja:
1. Izmišljen, fiktivan;
2. Imaginarna priroda filmskog označitelja – iako ovise o percepciji, slike na ekranu nisu stvarne.
3. Imaginarno – registar Lacanove metodološke podjele. On pokazuje kako film mobilizira tehnike imaginarnog kako bi osigurao (1) funkcioniranje kinematografskog aparata, (2) stvorio uvjete recepcije specifične filmskom gledatelju, (3) generirao filmsku identifikaciju. On želi pokazati da su psihološke i tehnološke komponente filma kao institucije isprepletene tako da u gledatelju potiču vjerovanje u impresiju stvarnosti. Psihoanalitička konstitutcija filmskog gledatelja = društveni utjecaj filma kao institucije.
| < | siječanj, 2011 | |||||
| P | U | S | Č | P | S | N |
| 1 | 2 | |||||
| 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 |
| 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 |
| 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 |
| 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 |
| 31 | ||||||
Blog o kratkim filmovima, eksperimentalnim filmovima, studentskim filmovima, nezavisnim filmovima, filmskim radionicama, filmskim festivalima, performansima, video instalacijama te sve vezano uz filmsku i video umjetnost u Hrvatskoj
www.hfs.hr
Hrvatski Filmski Ljetopis
www.havc.hr
www.film.hr