Vukovar
Osvajanje Vukovara 18.novembra 1991.bilo je i vrhunac rata u Hrvatskoj i njegova najniza tacka.Bio je to najspektakularniji gubitak za Hrvatsku i najgore razaranje u Evropi od 1945.Lepi grad na obalama Dunava na istocnoj granici Hrvatske,sa 84000 stanovnika,86 dana je bombardovala JNA,artiljerijom,s recnih camaca i iz vazduha,dok se najzad nije predao JNA i srpskim paravojnicima.Tada su komentatori,iz Hrvatske i van nje,bili uvereni da je Vukovar zrtvovan nacionalnom cilju dobijanja medjunarodnog priznanja nezavisnosti Hrvatske.Kako bilo da bilo,razaranje Vukovara istopilo je ili iskovalo dozivotna uverenja.
Za vreme i nakon opsade,informacije o Vukovaru bile su ljubomorno kontrolisane.Luka Mitrovic,
popularno lice na HTV,jedva da je dobijao posao posle razgovora s Milom Dedakovicem Jastrebom,
zapovednikom odbrane grada,u kojem je ovaj kritikovao vlast sto ne cini vise za odbranu Vukovara.Broj SLOBODNOG TJEDNIKA(ST),ekstremno nacionalistickog nedeljnika,bio je zabranjen jer je osporio zvanicnu tvrdnju da je za Vukovar bilo ucinjeno sve sto je bilo moguce.
Jastreb je izbacio kamere iz grada da bi onemogucio napadace da dolaze do informacija o odbrani.Tako je stvorena slika grada kao cisto hrvatskog mucenika;jedino je DANAS pomenuo cinjenicu da neki od njegovih branilaca nisu po nacionalnosti Hrvati,sto je bilo logicno,jer je u Vukovaru zivelo 43,7 odsto Hrvata,37,4 odsto Srba,7,3 odsto Jugoslovena,2,7 odsto Rusina:prava slavonska mesavina.
Prema izvestaju Marjana Malesica:
"Vukovar je postao simbolom hrvatsko-srpskog rata kroz naraciju...televizija je izgubila svoju vizuelnu funkciju i postala radio.Hrvatska javnost je slusala dnevne izvjestaje o razaranju Vukovara,ali ga nikada nije vidjela...Za vrijeme ogorcenih zavrsnih borbi za Vukovar(27.oktobra 1991.),izvjestaji su se sastojali jedino od bestjelesnog glasa Sinise Glavasevica,novinara Radio Vukovara,i mape oblasti na kojoj su neki gradovi i sela bili obiljezeni."
Glavasevic i njegove kolege su tokom trajanja opsade postali nacionalni heroji.On sam je nestao posle pada grada i uglavnom se veruje da su ga osvajaci ubili.
Vece pre pada,glas reportera HTV govorio je o"dramaticnoj situaciji u kojoj su stanovnici Vukovara";na ekranu je prikazana fotografija grada.Procitano je saopstenje generalstaba vojske:
vojska brani centralni deo grada i bolnicu.Malesic primecuje:"Hrvatski mediji jos nisu objavili vijesti o neposredno predstojecem padu Vukovara;izvjestaji su bili neutralni,bez pominjanja borbe ili obrane,samo zvuci pucnjave i detonacija u gradu.Izvjestavano je o gubicima neprijatelja i prvi put je pomenuta potreba da se spasu civili."Pominjanje neprijateljskih gubitaka i potrebe da se spasu civili trebalo je da pripremi gledaoce na najgore.
Malesic sugerise da je,kada su strani snimci razaranja obisli svet posle pada grada,odsustvo slike znacilo da je"propagandno dejstvo na hrvatsku javnost bilo izuzetno snazno".Izgleda,medjutim,da je dejstvo bilo pre nenameravana potreba Jastrebove vojne odluke nego trijumfa televizijske manipulacije.
(Mark Thompson-"PROIZVODNJA RATA")
|
