Pregled posta

RASISTIČKE TEORIJE

"Rasističke teorije

Rasističke teorije su u naučnom pogledu pogrešne. Izvjesno je da postoje biološki definirane rase, što se utvrđuje statističkom prevlasti izvjesnih genetskih faktora među pojedinicima, pripadnicima tih rasa (boja kože, kvaliteta kose, krvne grupe, itd.). Zbog toga svako priznaje postojanje pet velikih rasa određenih relativnom učestalošću izvjesnih gena (obično osam): 1 europska ili kavkaska rasa, 2 afrička ili negirodna rasa, 3 američko-indijanska rasa, 4 azijatska ili mongoloidna rasa, 5 australoidna rasa. Izvjesni biolozi smatraju da se ovih pet velikih rasa mogu podijeliti na manje rase, koje također ostaju uvijek zasnovane na učestalosti pojedinih gena. Neki su na ovaj način odredili do 30 rasa, što je, međutim, sporno. Ova rasprava ne bi za nas imala značaja. Dovoljno je da se prethodno utvrdi da izvjesne rase koje igraju veliku ulogu u rasističkim teorijama ne znače ništa na naučnom planu. Nijedan biolog nikada nije govorio o arijevskoj rasi. Nijedan, također, nikada nije govorio o jevrejskoj rasi. Naprotiv, dokazano je da učestalost i raspored genetskih karakteristika čini bližim Jevreje i nejevreje iste nacionalnosti, nego Jevreje različitih nacionalnosti.

Što se tiče pravih rasa (crne, žute, bijele itd.), jedine razlike među njima koje nauka priznaje su razlike biološke prirode: pigmentacija, boja očiju i kose, stas, forma lubanje, krvna grupa, itd. Nitko nikada nije mogao da ustanovi da bi razlike u intelektualnim sposobnostima ili u društvenim ili političkim dostignućima proizilazile iz ovih genetskih razlika. U Sjedinjenim Američkim Državama, neki sociolozi su nastojali da se koriste mentalnim testovima (test inteligencije, test sposobnosti), da bi ustanovili superiornost bijele nad obojenim rasama. Ali, pokazalo se da su testovi o kojima je riječ bili točno iskonstruirani prema normama bijele civilizacije; nije čudno što su pojedinci odnjegovani u drugim tipovima civilizacije odgovorili na te testove slabije. Američki naučnici su pokušali, 1931. godine, primijeniti testove za novorođenčad, i to testove koji ne angažiraju intelektualnu sferu, i ustanovili su izvjesnu superiornost bijelih beba u odnosu na crne istog uzrasta. Međutim, pokazalo se da su testirana crna novorođenčad bila siromašnija od bijele, pa stoga i oskudnije hranjena, što u ovom najmlađem dobu stvara ogromnu razliku u razvitku. Iskustva stečena za vrijeme rata sa novorođenčadi dviju rasa hranjenim na isti način, eksperimentalno su potvrdila prethodno objašnjenje: testovi su dali iste rezultate kod obje rase.

Isto su tako bez vrijednosti i rasuđivanja zasnovana na razlici u stupnju razvitka. Izvjesne žute, amero-indijanske i crne civilizacije bile su superiornije od bijelih civilizacija. Razlika u razvitku i u ponašanju rezultat su životnih uvjeta (materijalnih i društvenih) u kojima su se našle ljudske zajednice, a ne posljedice neke biološke inferiornosti. Na primer, karakterne crte koje rasisti pripisuju crncima, u potpunosti su iste kao i one koje su se pripisivale proletarijatu Europe prije pedeset godina: lijeni, ograničeni, lažljivi, itd. Ove crte su vezane za ekonomsku nerazvijenost, i one progresivno išćezavaju kod crnih radnika čiji standard života raste, slično kao i kod bijelog radnika. Nije priroda “gena” ta koja treba da objasni raspoloženje američkih ili južnoafričkih crnaca. već činjenica da su oni od davnina tretirani kao bića različita i inferiornija od bijelih, što je u njima usadilo kompleks manje vrijednosti (koji su oni manje ili više povezali sa bojom svoje kože) i osvetoljubivost. Isto tako, način na koji se već stoljećima postupalo sa Jevrejima, fizički ili moralni geto u koji su ih zatvarali, osećaj proganjanja koji im je usađen, sve to objašnjava njihovo drukčije ponašanje u odnosu na ponašanje nejevreja.

Rasna podijeljenost, sigurno, predstavlja važan faktor političkog antagonizma. U izvjesnim zemljama, na primer, na jugu Sjedinjenih Američkih Država, u Južnoj Africi, u raznim državama Latinske Amerike, ona dominira cijelim političkim životom. Međutim, nije riječ o biološkom faktoru. Antagonizam ne proizilazi iz fiziološke prirode rasa, nego iz zajedničkih predstava o rasama i ponašanja koja iz takvih predstava proizlaze. Ove zajedničke predstave su i same izazvane društvenim i psihološkim situacijama. One se zasnivaju bilo na političkoj strategiji kamuflaže, bilo na psihološkom mehanizmu prenošenja. Da bi prikrili pljačkanje jevrejskih banki, kršćanski vladari srednjeg vijeka su bacili prokletstvo na rasu odgovornu za Kristovu smrt. U Europi XIX vijeka. pred naletom socijalizma, buržoazija se poslužila istim postupkom: osuđujući jevrejske bankare, jevrejske industrijalce, jevrejske trgovce, kršćanski bankari, kršćanski industrijalci, kršćanski trgovci nastojali su da zabašure kapitalističku eksploataciju koju su sami i na isti način sprovodili. Drugdje, antisemitizam je omogućio vladajućim krugovima da na Jevreje prebace odgovornost za svoje vlastite greške: ovo je učinjeno u Njemačkoj u vremenu od 1933-1945. godine kao ranije u carskoj Rusiji i danas na Srednjem Istoku. Tako su rimski imperatori bacili kršćane zvijerima, da bi se skrenula pažnja sa grešaka njihove vladavine.

Monteskije je dobro shvatio da teza o inferiornosti crnih služi kao opravdanje za njihovu eksploataciju od strane bijelih. Ta teza se prvo razvila u XVI vijeku, u vrijeme prvog vala kolonizacije; ona se ponovo javila u XIX i XX vijeku sa drugim valom kolonizacije. Položaj robova, prinudnih radnika ili subproletera, nezamisliv sa stanovišta principa jednakosti svih ljudi, postaje prihvatljiv ako tako tretirana bića nisu smatrana ljudima kao i ostali, ako su oni, drugim riječima, »niža braća«. U Sjedinjenim Američkim Državama, proširenje plantaža pamuka na Jugu, neizvodljivo bez robovskog rada, utrlo je put rastističkim teorijama. Čitava suvremena ekonomija Južne Afrike počiva na održavanju crnih u stanju nerazvijenosti. Prirodno, rasizam bijelih izaziva protivrasizam koji se danas manifestira u Sjedinjenim Američkim Državama kao pokret crnih ekstremista (crni »muslimani«), i u izvesnim afričkim zemljama u kojima vlade bacaju odgovornosti za sve svoje poteškoće na bivše kolonizatore.

U društvu u kojem postoji rasizam i u kome se stvara društvena nejednakost, on može pojedincima da posluži da riješe svoje psihičke probleme putem transfera ili kompenzacije. Tako u kolonijama ili na jugu Sjedinjenih Američkih Država, anticrnački rasizam je mnogo dublji i mnogo agresivniji kod »malih« bijelaca, kod siromašnih i bijednih bijelaca nego kod prosvijećenih i dobro situiranih bijelaca. Objašnjenje je jednostavno: činjenica da se ispod njih na društvenoj ljestvici nalaze crnci daje ovim bijednim bijelcima osećaj izvjesne superiornosti. Zahvaljujući crncima, oni imaju neku važnost, malo prestiža, nisu na dnu društvene ljestvice. Ako bi nestalo rasne inferiornosti, oni bi postali ono što jesu (a oni znaju u dubini svoje duše šta su): bijedni, promašeni tipovi. Tako smo došli do psiholoških faktora političkih antagonizama.”
(1966)
Maurice Duverger, INTRODUCTION A LA POLITIQUE
(odlomak)





Post je objavljen 16.07.2025. u 00:28 sati.