Već neko vrijeme pokušavam saznati gdje je i kada otvoren prvi zagrebački poštanski ured, no čini se da takvog podatka nema na webu. U potrazi za starim poštama pretražio sam web Hrvatskih pošta prolistao sam i nekoliko starih planova grada (1948., 1961. 1993.) i sakupio zanimljivu kolekciju informacija o poštama nekad i sad. Lista koja slijedi je vrlo daleko od potpunog povijesnog pregleda, no možda ponuka nekoga na detaljnije zavirivanje u arhive (poslat ću link na ovaj post i Hrvatskim poštama!) pa nek jednog dana osvane i potpuni ovakav pregled!
(naravno, ako i vi možete na bilo koji način nadopuniti ovaj popis, bilo podacima o godinama otvaranja ili zatvaranja pojedinih pošta, bilo adresama ili nekim zanimljivim pričama o poštama, samo navalite, pišite komentare!)
Dakle, slijedi lista pošta sa današnjim poštanskim brojevima, a nakon broja i sadašnje adrese slijede kratki podaci o povijesti te poslovnice (ukoliko znam što o njoj). Na samome kraju možete pogledati i listu pošta iz 1948. sa tadašnjim brojevima.
Poštanski brojevi, ovakvi kakve poznajemo, peteroznamenkasti, su uvedeni 01.01.1971., za vrijeme Jugoslavije. U to doba je Zagreb imao poštanski broj 41000, da bi osamostaljenjem Hrvatske dobio novi poštanski broj 10000.
U doba Jugoslavije su poštanske brojeve sa početnim brojkama 1, 2 i 3 imala mjesta u Srbiji (Beograd 11000, Novi Sad 21000, nisam siguran da li je Priština imala 31000 ili ne), sa 4 i 5 mjesta u Hrvatskoj (41000 Zagreb, 51000 Rijeka), sa 6 u Sloveniji (61000 Ljubljana), sa 7 u BiH (71000 Sarajevo), sa 8 u Crnoj Gori (81000 Titograd/Podgorica) i sa 9 u Makedoniji (91000 Skopje).
10000 Branimirova 4 - na svome mjestu od izgradnje zgrade 1940.-1942. po projektu Egona Steinmanna
10004 Branimirova 4 (carina) - ne znam kada je otvorena
10010 V. Varićaka 13 (Sloboština) – vjerojatno otvorena sa gradnjom naselja 80-ih
10020 Siget 18c (Novi Zagreb) – vjerojatno otvorena sa izgradnjom naselja 60-ih
10040 Dubrava 53 (Dubrava) – postojala već 1961., 1948. nije navedena adresa pošte u Dubravi, pretpostavljam da se radilo o pošti kod okretišta tramvaja (bivša mitnica)
10090 Ilica 508 (Susedgrad) – 1961. je pošta bila u Ilici u blizini Vrapčanske ceste
10101 Jurišićeva 13 - ova pošta je nekada bila glavna zagrebačka pošta, no tokom 80-tih je ta titula predana pošti u Branimirovoj. Pošta je sagrađena 1904. po projektu mađarskih arhitekata Ernő Foerka i Gyule Sándyja.
10103 Basaričekova 11 (Gornji grad) – ovo je vjerojatno jedna od najstarijih pošta u Zagrebu, neprekidno u službi nakon 2. Svjetskog rata
10104 Republike Austrije 38 - ova je pošta otvorena između 1948. i 1961. i od tada je neprekidno u službi.
10105 Britanski trg 11 – nije poznato kada je otvorena ova pošta, no vjerojatno je postojala na toj poziciji još prije Drugog svjetskog rata
10106 Gundulićeva 8 – ova pošta je često mijenjala lokacije, 1948. se nalazila na adresi Gundulićeva 37, a 1961. u Gundulićevoj 9. Na sadašnjoj je lokaciji vjerojatno od 70-ih godina.
10108 Krešićeva 32 (Željeznička kolonija) – ova je pošta dugo vremena (najmanje od 1961.) bila u kući u Kontakovoj 3 da bi rekonstrukcijom okretišta tramvaja na Borongaju bila preseljena u novi prostor.
10109 Prilaz Baruna Filipovića 18 (Črnomerec) – od 40-ih pa sve do 60-ih godina je ova pošta bila na adresi Vovodna 11 da bi se kasnije, vjerojatno tokom 80-ih, preselila u sadašnji prostor
10110 Ozaljska 152 (Remiza) – ova je pošta, otvorena nakon 1961., dugo vremena bila na uglu Ozaljske i Selske ceste, da bi se na sadašnju adresu preselila negdje oko 2000. godine
10111 Ozaljska 32 - ovo je jedna od najstarijih trešnjevačkih pošta, 1948. je bila na adresi Rade Končara 114, a 1961. na adresi Rade Končara 111. Na sadašnjoj je lokaciji barem od 80-ih godina.
10112 Nova ves 57 – i ova pošta je dugovječna, 1948. je bila na adresi Nova Ves 87a, 1961. na adresi Nova Ves 87 (ne znam da li je riječ o selidbi ili možda samo renumeraciji zgrada), ne znam kada je preseljena na sadašnju lokaciju
10113 Zvonimirova 38 (kod Šubićeve ulice) – ova je pošta na toj lokaciji sve od 1948. godine)
10114 Folnegovićeva 5 – ova je pošta na svojoj lokaciji barem od 90-ih godina
10115 Savska 17 (kod Vodnikove ulice) - još jedna stara pošta, 1948. je bila na adresi Savska 27, 1961. na adresi Savska 25, da bi već duži niz godina bila na sadašnjoj adresi
10116 Ulica grada Vukovara 86 („Palača pravde“) – 1948. i 1961. je pošta bila na adresi Trnjanska 66a, no u nekom trenutku nakon izgradnje „Palače pravde“ 1970. godine je pošta preseljena na novu adresu.
10119 Rudeška cesta 169 (Vrbani) – ova pošta je često seljena. 1948. je bila na adresi Podravska 1, zatim je preseljena u Koprivničku, no moguće je da se tu radilo o istoj zgradi jer je Podravska ulica pripojena Koprivničkoj. Nakon izgradnje novog dijela Jaruna preseljena je u Hrgoviće da bi u studenom 2013. preseljena u Vrbane, u trgovački centar „Point“.
10120 Črnomerec 1 - nakon Drugog svjetskog rata, pošta je bila u Ilici 271, dok je kasnije, 1961., najbliža pošta bila na Svetom Duhu, na adresi Pavleka Miškine 73. Nije mi poznato kada je pošta preseljena na sadašnju adresu
10121 J. Laurenčića 8c (Folka) – nije mi poznato kada je otvorena ova pošta (ne nalazi se na popisu pošta iz 1993. godine)
10122 Nova cesta 39 – također jedna od najstarijih trešnjevačkih pošta. 1949. se nalazila na adresi Ogrizovićeva 1, isto tako i 1961., dok je u meni nepoznatom trenu prije 1993. preseljena na sadašnju adresu.
10123 Mandrovićeva 3 (Maksimir) - ta pošta se do 90-ih godina nalazila na adresi Kvaternikov trg 10 (na uglu sa Heinzelovom)
10124 Albaharijeva 7 (Knežija) – otvorena vjerojatno sa izgradnjom naselja Knežija
10126 Ulica grada Vukovara 35 – ova je pošta na svome mjestu sve od 1948. godine
10128 Odranska 8 (Cvjetno naselje) – ovo je možda i najstarija trešnjevačka pošta koja je dugo vremena radila na adresi Savska 142 (između Nove ceste i Prisavlja) da bi vjerojatno tokom 80-ih bila preseljena na novu adresu, izvan Trešnjevke.
10129 Meštrovićev trg bb (Zapruđe) – vjerojatno otvorena sa izgradnjom naselja
10130 Petrinjska 30 (MUP) – koliko znam, otvorena tokom 90-ih
10131 Gruška 18 (Savica) – vjerojatno otvorena sa izgradnjom naselja
10132 Žitnjak bb (Carinarnica) – otvorena prije 1993.
10133 Meksička bb (Gajnice) – 1961. je pošta bila na nepoznatoj adresi u Stenjevcu, a u Gajnice je preseljena vjerojatno sa izgradnjom naselja
10134 Marijane Radev 2 (Prečko) – koliko znam, pošta je otvorena nakon izgradnje naselja, no nisam siguran da li je stalno bila na ovoj adresi
10135 Trg S. Konzula 4 (Volovčica) – ova je pošta 1961. bila na adresi Kutinska 2, a poslije je preseljena na plato u središtu Volovčice.
10136 Heinzelova 98 - 1961. godine je pošta bila na Zavrtnici, u Budmanijevoj 14, no kasnije je nestala pa ovu poštu u zgradi MUP-a možemo smatrati bar donekle sljedbenicom ove starije.
10137 Horvaćanski zavoj bb (Studom Stjepan Radić) – otvorena vjerojatno u 70-ima
10138 Golikova 28 (Voltino) – Ljubljanica je imala poštu već prije 1961., na adresi Ruže Crnković 38., da bi se kasnije pošta preselila u Voltino, na ovu adresu, odnosno nasljednicom bi mogli smatrati i poštu na okretištu na Remizi.
10139 B. Magovca 31 (Travno) – vjerojatno otvorena uz izgradnju naselja
10140 Braće Domany 8 (Srednjaci) – nije mi poznato kada je otvorena ova pošta, plan grada iz 1993. je ne sadrži
10141 Vile Velebita 6 – nova pošta u bloku sjeverno od produžene Branimirove
10142 Kennedyjev trg 11 - nakon Drugog svjetskog rata je postojala pošta na adresi Jordanovac 36, no tokom 80-ih je pošta preseljena na novu adresu.
10144 Savska 41 (Zagrepčanka) – nije mi poznato kada je ona otvorena
10145 Jablanska 24 (Rudeš) – ova pošta je po svemu sudeći otvorena nakon 1993.
10146 Ivana Šibla 22 (Središće) – vjerojatno otvorena odmah nakon izgradnje naselja
10147 Trg Ivana Kukuljevića 5 (Špansko) – vjerojatno otvorena odmah nakon izgradnje naselja
10148 Maksimirska 286 (Dubrava) – moguće je da je ova pošta na toj lokaciji kod okretišta u Dubravi još od 1948. godine
10153 Šeferova 4 (Ravnice) – vjerojatno otvorena s izgradnjom naselja u 70-ima
10156 Prisavlje 14 – nije mi poznato kada je otvorena ova pošta
10158 Jankomir 25 (Robni terminali) – nije mi poznato kad je otvorena ova pošta
10160 Avenija Dubrovnik 15 (Velesajam) – ova pošta je otvorena sa preseljenjem Velesajma krajem 50-ih
10162 Vijenac F. Gotovca 5 (Dugave) – ova pošta je otvorena nakon 1993.
10163 Avenija Dubrovnik 32 (Sopot) – ova pošta je vjerojatno otvorena sa izgradnjom naselja
10166 Brežovanka 2a (Markuševac) – otvorena tokom 70-ih
10168 šestinski trg 10 (Šestine) – otvorena prije 1961.
10169 Donje Svetice 42 – nije mi poznato kada je otvorena ova pošta
10172 Podsusedski trg 14b – pošta je otvorena prije 1961.
10173 Trg Narodne zaštite 1 (Remetinec) – pošta je otvorena prije 1961.
10174 V Poljanice 24 (Dubrava) – pošta je otvorena u 90-ima
Pošte koje više ne postoje:
Ilica 4 (NaMa) – postojala je prije 1961., a zatvorena krajem 80-ih ili početkom 90-ih
Gračani – postojala je 1961., ali ne znam kada je zatvorena
Remete (ulica Vinec, pored stare škole) – postojala je 1961., a zatvorena je tokom 80-ih
Ilica 328 (Kustošija) – postojala je 1961., a ne znam kada je zatvorena
Autobusni kolodvor (Držićeva) – mislio sam da ova poslovnica još postoji, no nema je na popisu trenutnih poslovnica pošte
I za kraj, popis pošta iz 1948. godine sa tadašnjim brojevima!