CIVILNO DRUSTVO I ALTERNATIVNE KULTURE
Alternativne kulture i alternativne politike koje su novi gospodari pomocu novog identitetskog koncenzusa istisnuli na rub,pokusale su se braniti pomocu ideologije i prakse civilnog drustva,a to znaci pomocu liberalnog zargona i CIVILNODRUSTVENE samoorganizacije.
Suvremeni pokreti mogli su nastati tek u okolnostima u kojima se rasplinuo mit o civilnom drustvu,koji su uspostavile osamdesete godine i tadasnji akteri civilne scene koji su pripremali uspostavljanje nacionalne kapitalisticke drzave.Drustveni pokreti osamdesetih...samo su kamen oko vrata novovremenih pokreta...civilno dustvo bilo je u osnovi antipoliticko,zato sto je...politiku reduciralo na Stranacku Vlast,umjesto da ju oblikuje iz logike vlastitih bitaka i preko horizonta
(neo)liberalizma...Uistinu,radilo se o kraju fordistickog industrijskog razdoblja...ovim popratnim rijecima DARIJ ZADNIKAR smjesta HOLLOWAYEV rad MIJENJAJMO SVIJET BEZ BORBE ZA VLAST u prostor iz kojega je tu teoretizaciju suvremenih politickih praksi uopce moguce citati:u onaj prostor koji su i u nas otvorili suvremeni politicki pokreti-UZI,Autonomna zona MOLOTOV,pokret protiv NATO-saveza,protiv napada na Irak,pokreti solidarnosti s prognanicima,
bjeguncima,s IZBRISANIMA...U prikazu povijesti i djelatnosti suvremenih pokreta Darij Zadnikar obradjuje i njihov odnos spram prijasnjih politickih praksi-i u tom okviru ukratko ocjenjuje osamdesete godine.
Za ucinkovit pocetak naveo sam nekoliko karakteristicnih naglasaka iz njegove skice:s tom analizom mozemo se i ne sloziti-ali joj moramo priznati temperamentnost i jasnost,pa i ostrinu.Nesporno je da stoji njen osnovni stav:noviju povijest treba i u Sloveniji analizirati u okviru istjecanja fordisticke faze svjetskog kapitalizma.Fordizam,
kapitalizam velike tvornice,tekuce trake,masovne proizvodnje,masovne potrosnje,cesto izjednacavaju sa socijalnom drzavom.Ali medju njima nema nikakve nuzne veze:Ford je izgnao sindikate iz tvornica vec 1905.godine,prvu tekucu traku uveo je 1908.godine.Uvjet za uspon fordizma je zaostravanje nasilja nad radnistvom i povecanje iskoristavanja.Socijalna drzava dostignuce je radnickog pokreta:s reformama u sredistu kapitalistickog sistema,s revolucijom na rubovima.
Pa i konacnu krizu fordizma prvi su spoznali oni DOLJE:na globalnu krizu kapitalizma odazvali su se svjetskom revolucijom 1968.godine.
Revolucija`68 revoltirala je protiv kapitalisticke ekonomije,drzave i kulture.Postrevolucionarni naboj nacionalne drzave u to je vrijeme vec jako onemocao:samo je jos krajnjim naporom socijalizirala asocijalnu kapitalisticku ekonomiju,njena dekadentna nacionalna kultura nije vise bila ispolitizirana arena povijesne inovacije i eksperimenta.Sezdesete godine otvorile su nove politicke prostore:s druge strane barikada nasle su se bas sve politicke stranke.Sezdesete su stvorile nove kulture:nacionalna kultura otada je samo jos eufemizam za mracnjastvo i prisilnu masovnu socijalizaciju u sluganstvo.
Povijest nakon`68.godine trazenje je izlaza iz krize fordizma.
Podredjeni,ona vecina koja proizvodi zivot,trazili su nove oblike suzivota koji bi omogucili izlaz iz kapitalizma.Izmedju ostalog pronasli su nove politicke prakse(nove drustvene pokrete)i uspostavili nove politicke prostore izvan stranacke politike(pa bila ta visestranacka ili jednostranacka).Vladajuci,manjina,paraziti,s druge strane pokusali su preraditi kapitalizam ne bi li on prezivio.Sada poznajemo obrazac prezivljavanja kapitalizma:liberalizam.Najprije su ga nametnuli u svjetskom sredistu,cesto uz pomoc nasilja.Zatim su ga nametnuli periferiji,pomocu jos goreg nasilja.U Jugoslaviji,jos najsnaznije u Sloveniji,podredjeni su kao odgovor na krizu postrevolucionarne periferne socijalne drzave,razvili iznenadjujuce kvalitetne nove kulture,inovativne i obecavajuce nove politicke prakse.Osamdesete godine tako su usred krize socijalne drzave perifernog kapitalizma donijele nadu da je moguce sacuvati stecevinu borbi dvadesetog stoljeca i poceti traziti izlaz iz kapitalizma,koji ne bi donio jos gore barbarstvo.To je na svoj nacin razumljivo jer je jugoslavenska federacija po mnogo cemu vec bila POSTNACIONALNA drzava.
Jugoslavenski komunizam imao je i niz svojstava zbog kojih je bilo moguce u okvirima njegove jednostranacke drzave razviti emancipacijske politike u opsegu i na nivoima koji su bitno nadmasivali ostalo politicko siromastvo realnog socijalizma.S druge su strane lokalne vladajuce grupe prihvatile obrazac liberalistickog spasavanja kapitalizma,reorganizirajuci se tako da si osiguraju vlast u novim okolnostima perifernog liberalnog kapitalizma.Sklopile su novu vladajucu koaliciju koja se legitimirala pomocu NACIONALISTICKE ideologije-a stvarni ucinak bio je uspostava identitetskih zajednica u drzavama etnickih vecina.Nastavak znamo:mrak devedesetih,krvava postjugoslavenska TRANZICIJA.U tom polozaju stvarno se konstituiralo CIVILNO DRUSTVO o kome tako kriticki govori Darij Zadnikar.Alternativne kulture i alternativne politike koje su novi gospodari pomocu novog identitetskog koncenzusa istisnuli na rub,
institucionalno potkopali,financijski unistili i ideoloski difamirali,pokusale su se braniti pomocu ideologije i prakse civilnog drustva,a to znaci pomocu liberalnog zargona i CIVILNODRUSTVENE samoorganizacije.Barem do neke mjere uhvatile su se u zamku:
pokusale su se spasiti bas pomocu onoga sto ih je unistavalo.
S druge strane,nasljednicima alternativa bio je CIVILNODRUSTVENI okvir ipak nametnut.Svakako ih je svrstavanju u njega prisililo drzavno zakonsko uredjenje njihovih aktivnosti.Alternative su postale CIVILNO DRUSTVO,vjerovale u tu ideologiju ili ne.Gledamo li tako,obrazac CIVILNOG DRUSTVA bio je prije obrazac nasilja nad alternativama nego li njihov kraljevski put prema koritu banana- republike.Zapravo su se one u tom skripcu i sasvim dobro snasle.Gdje
su danas kulturni eksperiment,intelektualna izvrsnost,politicka inovacija?U vaznim nacionalnim ustanovama-ili na ljubljanskoj METELKOVOJ,u mariborskoj PEKARNI,u zeljeznickom ROVU i koparskom DRUSTVU PRIJATELJA UMJERENOG NAPRETKA?
Post je objavljen 24.11.2005. u 23:25 sati.