nedjelja, 23.01.2011.
Uvod u zdravstvenu njegu nefroloških bolesnika
- teška patološka stanja mokraćnog sustava liječe se na odjelima NEFROLOGIJE (interna),UROLOGIJE (kirurgija) ili na posebnom Zavodu za nefrologiju i arterijsku hipertenziju
- Zavod za nefrologiju i arterijsku hipertenziju
o bolesnički odjel
o poliklinički odjel (ambulante) ŕ veza između zdr. ustanova na sekundarnoj razini sa zdr. ustanovama na primarnoj razini
- odjel nefrologije usko surađuje s odjelom urologije i Centrom za dijalizu
CENTAR ZA DIJALIZU
- organizacijska jedinica namijenjena za bolesnike s renalnom insuficijencijom
- o odjelima se brinu stručno osposobljene medicinske sestre i liječnici
- nadzor dijaliziranih bolesnika je kontinuiran
- rad u tri smjene,a pojedina hemodijaliza traje 3-4 sata
- svaki bolesnik zna točno kada treba doći (dan i sat) i na koji aparat se priključuje
- nakon svake hemodijalize vrši se dezinfekcija aparata i mijenja se sterilni sustav za dijalizu (važno je poštovati pravila asepse da ne dođe do infekcije)
- moguća komplikacija infekcija virusom hepatitisa (takvi pacijenti hemodijaliziraju se u posebnoj prostoriji s naznakom „izolacija“ na posebnim aparatima za dijalizu)
ZAJEDNIČKA OBILJEŽJA ZDRAVSTVENE NJEGE OBOLJELIH OD BOLESTI MOKRAĆNOG SUSTAVA
CJELOVITO PROMATRANJE BOLESNIKA OBOLJELIH OD BOLESTI MOKRAĆNOG SUSTAVA
IZGLED BOLESNIKA
1) KOŽA I VIDLJIVE SLUZNICE
- česta blijedožuta boja kože
- uremično inje – kod uremije se štetne tvari ne mogu izlučiti preko bubrega pa se ureja izlučuje preko znoja i kristalizira se na dlačicama
- stomatitis sa uleracijama (sitnim vrijedovima sluznice usta) – čest kod uremije
2) GLAVA,TRUP I EKSTREMITETI
- EDEM POTKOŽNOG TKIVA (NEFROLOŠKI EDEM)
o upućuje na mogućnost oštećene funkcije bubrega
o pretežno posljedica hipoalbuminemije
§ posljedično smanjenje koloidnoosmotskog tlaka unutar krvnih žila pa tekućina izlazi kroz pore kapilara u okolna tkiva
o mogu biti izraženi u potkožnom tkivu cijelog tijela (ANASARCA)
o za razliku od kardijalnih edema nefrološki edemi se najprije pojavljuju na licu i očnim kapcima (podbuhlo lice – katkad se oči ne mogu zatvoriti)
o ne nestaju u ležećem položaju kao kod srčane dekompenzacije
o jače izraženi ujutro
o na dodir topli
o mekan,elastičan i gnjecav poput tijesta
o na pritisak dugo ostaje udubina
o bljeđe boje
STANJE SVIJESTI
- gubitak koncentracije i duševna tromost – prvi simptomi poremećaja svijesti uremičnih pacijenata
- napredovanjem uremije nastaju teži poremećaji svijesti i UREMIČNA KOMA
POKRETLJIVOST I POLOŽAJ BOLESNIKA U KREVETU
- usporenost i slaba (ograničena) pokretljivost kod uremije
- nepokretan pacijent u terminalnoj fazi uremije
- tromost kod acc. Glomerulonefritisa
- zbog otežanog disanja pacijent spontano zauzima Fowlerov (polusjedeći) položaj
- komatozan pacijent stavlja se u Kolemanov položaj
VITALNE FUNKCIJE (ZNAKOVI)
1) TEMPERATURA
- zimica i visoka temperatura često znakovi acc. bolesti bubrega i mokraćnog sustava
- subfebrilitet kod kroničnih upala
2) KRVNI TLAK
- hipertenzija kod oštećenja bubrega i kod poremećenog izlučivanja renina (hormona koji je važan u regulaciji tlaka) ŕ mjerenje tlaka više puta u danu,a izmjerene vrijednosti u temp. listu
3) PULS
- tahikardija u mirovanju zbog porasta temperature ili je znak zatajivanja srca
4) DISANJE
- dispnea – moguća kod uremije ili je znak zatajenja srca
- Kussmaulovo disanje – duboko i šumno karakteristično za uremiju
IZLUČEVINE
1) MOKRAĆA
- medicinska sestra – tehničar promatra,mjeri i bilježi količinu,izgled,miris,reakciju i specifičnu gustoću mokraće
- količina i učestalost mokrenja – diureza važan podatak o stanju mokraćnog sustava
o vrlo važan simptom bolesti su oligurija i anurija
- diureza – količina izlučene mokraće tijekom 24 sata
- poliurija – povećano izlučivanje mokraće u 24 sata (više od 3000 mL)
- oligurija – smanjeno stvaranje mokraće u 24 sata (manje od 400 mL)
- anurija – potpuni prestanak stvaranja mokraće ili manje od 100 mL u 24 sata
- dizurija – mokrenje uz napor,usporeno i s prekidima
- izgled mokraće – promjene izgleda mokraće lako se opažaju ŕ znak bolesti mokraćnog sustava
o hematurija – prisutnost krvi u mokraći (mokraća je crvene boje)
§ mikrohematurija
§ makrohematurija
o Dg izvora makrohematurije (pokus u tri čaše)
§ pacijent mokri u tri čaše zaredom,ne smanjujući mlaz mokraće
§ ako su sve tri čaše urina jednako krvave ŕ izvor krvarenja bubreg ili pijelon
§ makrohematurija samo u prvoj čaši ŕ krv iz uretre
§ makrohematurija samo u trećoj čaši ŕ krv iz mokraćnog mjehura
o mutna mokraća – pojava bjelančevina (proteinurija),gnoja (piurija) ili soli
- miris mokraće – specifičan miris,stajanjem se rastvara i zaudara po amonijaku
- reakcija mokraće
o normalna mokraća je slabo kisela ŕ pH je oko 6,0
o reakcija mokraće ovisi i o prehrani
§ kod biljne prehrane reakcija alkalna
§ kod prehrane bogate bjelančevinama reakcija kisela
o bubrezi vrlo važni u regulaciji acidobazne ravnoteže ŕ u određivanju stupnja kiselosti ili lužnatosti
- specifična gustoća mokraće
OSTALI SIMPTOMI I ZNAKOVI BOLESTI
- mukla bol – nastaje zbog rastezanja bubrežne kapsule i češća je kod upala
- kolike – nastaju naglo kod bubrežnih kamenaca
o pojavljuju se u lumbalnom području
o šire se u spolne organe
- trzaji i grčevi mišića,poremećaji osjeta i konvulzije – kod uremije
- slab i površan san
- gubitak apetita
- mučnina i povraćanje simptomi vezani uz probavni sustav
- štucavica i gubitak tjelesne težine
