Andrija Tunjic-VELIKOSRPSTVO KAO PROGRAM I BOLEST
Povijesne analize-KNJIGA"VELIKOSRPSKI NACIONALNI PROGRAMI,ISHODISTA I POSLJEDICE"
Sudjenje cetnickom vojvodi Vojislavu Seselju u Haagu za zlocine nad nesrpskim narodima u drzavama nastalim na podrucju bivse Jugoslavije jos jednom je ne samo zaprepastilo sve koji su culi njegovu tezu o jednom narodu,
srpskom,koji je medjusobno zaratio iz vjerskih pobuda,nego i potvrdilo da Seseljevo cetnistvo i velikosrpski sovinizam pocivaju na tezi"Srbi svi i svuda"Vuka Karadzica,oca srpskog jezika.Taj Seseljev stav oblikovan u izjavi iz doba rata:"Sovinisti jesmo,mrzimo Hrvate,sta je tu fasisticko?",nije samo njegov i nije od jucer.On je utkan u projekt Velike Srbije koji od njegova pocetka velikosrbi pokusavaju realizirati.Kada se javlja,u sto se pretvorila i kako se sve manifestira ideja o Velikoj Srbiji tema je knjige"Velikosrpski nacionalni programi,ishodista i posljedice"
povjesnicara Ljubomira Antica,koju su objavili nakladnici Golden marketing-Tehnicka knjiga u Zagrebu.
U toj knjizi Antic analizira velikosrpske programe,uzroke njihova nastanka i posljedice koje su ostavili ne samo na Srbima susjednim narodima nego i na srpski narod u cjelini.Razlazuci i podastiruci cinjenice-programe i njihovu primjenu-autor dokazuje da su svi velikosrpski programi zasnovani na zemljopisnom sirenju i srpskoj hegemoniji,
odnosno na tezi da svi Srbi moraju zivjeti u jednoj drzavi.Knjiga slijedi kronologiju nastanka velikosrpskih programa.
Pocinje idejom o sirenju Srbije,koju je 1783.prvi iznio Dositej Obradovic.Pripremna faza i razrada traje do 1844.i pojave"Nacertanija"Ilije Garasanina,koje je prvi velikosrpski projekt sto ce kroz povijest dozivljavati modifikacije,ali one nikad nece odustajati od realizacije Velike Srbije.
Na"Nacertanije"se nastavlja projekt"Srbi svi i svuda"Vuka Stefanovica Karadzica,a slijede programi Djordja Nikolajevica,zagrebackog lista Srbobran i clanak Nikole Stojanovica"Srbi i Hrvati"iz 1902.,zatim Memorandum Ljubomira Stojanovica i Aleksandra Belica"Savremeno srpsko nacionalno pitanje",pa program Srpskog kulturnog kluba i Srpskog glasa,Moljevicev Elaborat o homogenoj Srbiji i Elaborat Cetnicke Dinarske divizije te na kraju Memorandum SANU-a.Nijedan od tih programa ne odstupa od temelja koje je udario Garasanin ni od Karadzicevog"Srbi svi i svuda",koji je 1849.u Becu tiskan kao prvi dio knjige"Kovcezic za istoriju,jezik i obicaje Srba sva tri zakona"u kojem pise da Hrvati zive samo"na ostrvima"gdje se govori"jezikom malo drugacijim od srpskoga"."Doista Karadzic neobicno shvaca identitet:on drzi da Srbi mogu biti i oni koji se tako NE ZELE ZVATI,
koji su DRUGE VJERE kao vazne razlikovne cinjenice te oni koji jos i`mrze`Srbe",pise Antic.
Bi li velikosrpski projekt ikad zazivio da Karadziceve ideje nisu pale na plodno tlo medju obrazovanim srpstvom,a poslije jugoslavenstvom kao inacicom velikosrpstva u dvije Jugoslavije?Na to pitanje Antic odgovara:"U svakom slucaju moze se ustvrditi da je Vuk Stefanovic Karadzic rodonacelnik velikosrpske ideologije i da ce velikosrpski programi koji ce nastajati nakon`Kovcezica`kao polaziste uzimati njegove teze".A Ivo Banac zakljucuje:"Karadzic je stvorio suvremenu srpsku nacionalnu ideologiju,kojoj je cilj asimilirati veliku vecinu katolickih Hrvata i bosanskih muslimana,ciji su govori srodni stokavskim subdijalektima kojima govore".Da bi ostvarili zamisljenu Veliku Srbiju,
velikosrbi se moraju ujediniti."Najsnaznija misao ujedinjenja Srba su tri faktora:crkva,drzava i narodne pjesme i gusle",pise zagrebacki Srbobran potkraj 19.stoljeca.Okosnicu velikosrpskih programa cinili su mitomanstvo,
obogotvorenje srpstva,laz,glorifikacija srpskog junastva i oruzja,ljubav prema uniformi,a ponad svega megalomanija.Pokazujuci psihijatrijske dosege megalomanije,Antic spominje knjigu"Odlomci iz istorije Srba"
(Beograd,1872.)M.S.Milojevica u kojoj on pise gdje su sve Srbi zivjeli.Jedne su iz Kine potisnuli Kinezi i oni su se naselili u"danasnju Sibiriju"odakle"naselise zemlje oko Kaspijskog,Azovskog i Crnog mora te zemlje u Armeniji,
Rusiji i Njemackoj,a djelomicno i u Svedskoj,Belgiji i Francuskoj".Druga grana"bila je potisnuta u Malu Aziju"odakle je dosla na danasnji Balkanski poluotok iz kojeg"krenu zatim dalje u danasnju Austriju i Germaniju,gdje vec naidje na druge Srbe isto kao i na Crnom moru".Treca grana Srba"bijase potisnuta iz Indije...i podje u danasnju Afriku,
gdje zauzme nova sjedista...Jedan sasvim maleni dio ove grane Srba podjarmi i opljacka Rim pod imenom Vandala i zatim ga nestade".Ni Srpska pravoslavna crkva u tome ne zaostaje.Pravoslavni pop u Karlovcu Nikola Begovic 1877.u knjizi"Historija srpske crkve"pise:Ja sam si o tome nacistu,da su Srbi primili krscanski nauk iz usta samih apostola Andrije i Pavla".Kad se tako misli,nikog ne cudi slijedeci poetski uradak:"NEBO JE MODRE SRPSKE BOJE/NA NJEMU STOLUJE SRBIN BOG/DO NJEGA ANDJELI SRBI STOJE/I DVORE SRBINA BOGA SVOG".
Sve je to utjecalo na velikosrpski mentalitet koji svoju buducnost vidi u opreci sa suvremenim svijetom,u"uzdizanju primitivizma".Radovan Karadzic je u vrijeme rata u BiH ustvrdio:"...Mi smo vrlo cesto i gradove dozivljavali kao zatvore".U jednoj pjesmi napisao je:"SPUSTIMO SE U GRADOVE/DA BIJEMO GADOVE/VUKSANE,BLAGDANE/
LEPO TI JE IME".
Radovanovu prezimenjaku Vuku uzor je covjek"koji ima zdrav narodni razum",sto je blisko srpskom vjerovanju o barbarogeniju,pise Antic.Barbarogenij bi se ukratko mogao opisati kao VERA U DEKADENTNI KARAKTER ZAPADNE CIVILIZACIJE,na jednoj i NEISKVARENU(balkansku,slovensku tj.slavensku)PRIRODU,na drugoj strani,
misli srpski povjesnicar Predrag J.Markovic.Velikosrpskom mentalnom sklopu,na cemu osobito inzistira Antic,nije odoljela vecina Srba u Hrvatskoj i BiH niti elita srpske kulture,knjizevnici Dobrica Cosic,Matija Beckovic,Momo
Kapor,Antonije Isakovic,Dragan Komnenic,Miroslav Toholj,Rajko Petrov Nogo,slikar Milic od Macve,"vizantolozi"
Milorad Pavic i Milovan Vitezovic te mnogi drugi.
Anticeva knjiga izvrsno oslikava stanje srpskog mentaliteta"odnjegovanog"na junackoj deseterackoj pjesmi i na velikosrpstvu.Ne nudi samo odgovor na pitanje:mogu li se Srbi odreci velikosrpstva?Odreci se velikosrpstva znacilo bi odreci se velikim dijelom Vuka Stefanovica Karadzica.
("Vjesnik")
|
