Dr Sabina Popovic&Dr Alma Bravo-Mehmedbasic(1)
MASOVNO SILOVANJE ZENA U RATU U BIH I PODUZETE AKTIVNOSTI U PROCESU REHABILITACIJE(1)
U toku rata od 1992.do 1995.godine,pocinjena je masovna tortura nad civilnim stanovnistvom,zenama,djecom,starcima ali i muskim civilima.
Upotrijebili su vec poznati metod torture ali i metode koje su specificne za rat u BiH.Iste metode provedene su u urbanim sredinama kao i u najudaljenijim selima,sto ukazuje na to da je tortura bila planirana,izvrsioci educirani.
Nasuprot tome,populacija zrtava je bila potpuno nepripremljena,bez ikakve anticipacije pa se time moze objasniti cinjenica o velikom broju koji su prezivjeli torture,kao i o velikom broju ubijenih ljudi na samom pocetku rata.
Jedan od najtezih oblika torture je bilo seksualno zlostavljanje.
Odgovor na to,zasto je bosanska zena i bosansko drustvo bilo zateceno potpuno nespremno tom brutalnoscu,djelimicno mozemo naci u postavkama u radu"War and Rape"-Analiticki pristup Ruth Seifert iz 1993.godine.
U odnosu na akt seksualnog nasilja,autorica drustvo dijeli na Rape-free i Rape-prone.
Prvi tip drustva,RAPE-FREE(drustvo slobodno od silovanja),u kome silovanje nije znacajno prisutno kao drustvena patologija,je drustvo u kome:
a)muska moc nije izmijenjena,npr.mnoga islamska drustva,ili
b)drustva u kojima su zene cijenjene i uzivaju respektni status u njihovoj kulturi
RAPE-PRONE drustva(drustva sklona silovanju)su drustva u kojima je:
a)muska moc destabilizirana,
b)zene imaju subordinirajuci status i drze se sa niskim postovanjem,te
c)rigidne definicije maskulinosti i femininosti prevaliraju i odredjuju relativnu poziciju moci i hijerarhiju vrijednosti.
MODERNA ZAPADNA DRUSTVA mogu se svrstati u RAPE-PRONE drustva.
BOSANSKO DRUSTVO se u tim terminima moze svrstati u RAPE-FREE drustvo.
Ruralna bosanska familija imala je patrijarhalnu strukturu gdje je muskarac strukturirao porodicne odnose a zena postavljala matriks familije.
Zena je respektirana kao majka i supruga,posmatrana kao manje jaka i podloznija emocijama od muskaraca.Sljedstveno tome,ona je bila zasticena ali i kontrolirana.
U uvjetima urbanog zivota striktne granice medju spolovima su se gubile.Zena je mogla da se skoluje i obavlja vazne funkcije u drustvu.Medjutim,uz novu ulogu,od urbane zene se ocekivalo da ispunjava i svoju tradicionalnu ulogu,sto je podrazumijevalo vece zahtijeve za zenu u urbanoj populaciji.
U kontekstu takvog polozaja i statusa zene u drustvu u BiH,izvrseno silovanje i nasilje nad zenom je predstavljalo utoliko veci sok,jer je docekano bez anticipacije i mjere opreza.
Prema istom izvoru(Ruth Seifert,1993.),silovanje je definirano NE KAO
AGRESIVNA EKSPRESIJA SEKSUALNOSTI,NEGO SEKSUALNA EKSPRESIJA AGRESIJE.UOPCENO,TO JE KARAKTERISTIKA TESKE TORTURE.
U radu"Sexual Torture of Women as a Weapon of War,te case of B&H",u knjizi Arcel L.:War Violence,Trauma and Coping Process",1998.,navodi se:
"Nasi rezultati podrzavaju raporte mnogih istrazivaca da je GLAVNI CILJ SISTEMATICNOG MASOVNOG SILOVANJA U BOSNI BIO RATNA STRATEGIJA DA SE UBRZA PROTJERIVANJE NESRPSKIH NACIONALNIH GRUPA IZ POJEDINIH PODRUCJA,kao instrument etnickog ciscenja u tom podrucju,kao strategija prihvacena od bosanskih Srba i srpskih politicara.OKO 80% SILOVANJA DOGODILO SE U LOGORIMA.
U ratu u BiH,,je procentualno,deset puta vise stradala civilna populacija,zene,djeca,starci i muski civili,sto je u skladu sa karakteristikama svih ratova vodjenih do ovog doba.
Veliki broj zena je pretrpio seksualno zlostavljanje.Tortura je provedena u domovima,zajednickim logorima i posebnim logorima za seksualno zlostavljanje-bordelima.
Biljezi se silovanje od jednokratnog do visemjesecnog.Dobni raspon zrtava je od maloljetnih do starih osoba.SILOVANE SU I ZENE U TRUDNOCI.Ponekad je silovanje vrseno do znakova zaceca a zene zadrzavane do visih stadija trudnoce i onda pustane.
Silovanje je bilo kombinirano sa drugim fizickim i psiholoskim metodama mucenja,a stanje zrtava otezano drugim gubicima i multiplom ratnom traumom.Brojni su slucajevi gdje je bracni partner
ubijen ili odveden u nepoznatom pravcu,a drugi clanovi familije ubijeni ili takodjer muceni.
Djeca su cesto prisustvovala proceduri nasilja nad zenom.Imamo veliki broj zena koje su prezivjele torture i seksualna zlostavljanja...
|
