subota, 11.04.2009.
MANDALA
Hans Biderman: Mandala isprva oznacava krug,no u sirem smislu oblike razvijene iz krugova koji predstavljaju konstruisanu pomoc pri meditaciji I koncentraciji na indobudistickim prostorima,kao I na lamaistickom Tibetu.Takve strukture su uglavnom oslikane ,ali I arhitektonski oblikovane I jasno se vide u planovima za izgradnju hramova.One su zapravo duhovni odrazi poretka sveta (kosmogrami),kombinovani na vise nacina sa elementom cetvorostruke orijentancije.Kao I povodom meta,govori se o uvodjenju u centar,koji je “suzenje psihickog vidokruga” (K.G.JUNG) s obzirom na koncentraciju I kontemplaciju kojoj se stremi.Na taj nacin se paznja skrece na duhovne sadrzaje I spoznaje intuitivne vrste,koji se tako u apsorbovanom obliku ukorenjuju u psihu.U centru se nalaze razliciti simboli,u zavisnosti od ucenja I od stepena posvecenja,na primer u indijskom sistemu tantra – dijamantski “klin groma “ ,simbol konacnog ujedinjenja muskog I zenskog principa kao razresenje dualnog sistema (“Shiva – Shakti” u kundalini jogi).I alhemijski siboli neretko imaju karakter mandale,a da se pri tome ne moze zamisliti istorijska povezanost sa azijskim uzorima.I kompleksna psihologija,kako je vidi K.G.Jung ,poima u ovom smislu simbolike mandale kao “arhetipove” (prauzore oblika) apriorno date covecanstvu I kod licnosti koje se formiraju mogu spontano da se pojave tokom procesa duhovnog sazrevanja (u snovima,vizijama ili prilikom stvaranja umetnickih dela) – kao simbol poniranja I posunovracivanja nakon haoticnih faza da bi se I u unutrasnjem izmirenju te celoscu ostvarila ideja duhovnog jezgra bica.Kao pomoc u meditaciji u pravom smislu te reci mandale se oznacavaju indijskim izrazom jantra. …Ili jednostavnije: Mandala na sanskritskom znaci “sveti krug”; predstavljena kao simbolicna ilustracija,obicno kruzna ili ovalna,sa radijalnom simetrijom,ali ponekad je I kvadrat,pravougaonik,dijamant ili mnogougaonik.Istocnjacke mandale,uglavnom u Indiji,mogu biti I slozenije.Obicno se dozivljavaju kao misticne mape univerzuma ili bozanstva I namenjene su meditaciji u okviru religijskog rituala.Ostale mandale mogu prosto biti licni izraz osecanja ili svesti.Graficki sibol u mandali moze biti bilo sta – neodredjene ljudske figure,zivotinje ,biljke ili potpuno apstraktni crtezi.Kruzna mandala se obicno odnosi na kruzno vidjenje prirode,osecaja sudbinskog,protok vremena,ili na kombinaciju ta tri
