Zija Dizdarevic-GRADJANI I VEHABIJE
U Carevoj dzamiji u Sarajevu,u cetvrtak 23.februara nije klanjan ikinidija-namaz,a nije bilo ni ezana koji ga najavljuje.Neki tvrde da se takvo sto nije desilo u petovjekovnom zivotu ove dzamije.Ako i nije tako,
sigurno je da se prvi put desilo da je dzamija zakljucana da u nju ne bi usli-muslimani!A prvi put se desilo i da su se gradjani javno,u prisustvu medija,suprotstavili ucenju vehabija i njihovom ponasanju.
Jusuf Barcic,iz sela Gornje Petrovice kod Kalesije,vodja skupine vehabija u pokretu,ostvario je najavu da ce doci da drzi predavanje u dzamiji u kojoj je nastupao prvo jednom,pa potom dva puta mjesecno.Sada je naumio da svoje slovo o"pravom"islamu drzi tamo svakog cetvrtka,trazeci pri tom da on i njegovi sljedbenici mogu doci u dzamiju u svako doba i ostati koliko zele.
Skupina oko njega nije velika,pravi probleme i tuzlanskoj regiji,a sad im je na meti Sarajevo.Barcic(svrseni djak Gazi Husrev-begove medrese u Sarajevu),zavrsio je Fakultet islamskih nauka u Medini
(Saudijska Arabija).Osim sto su oko njega ljudi iz njegovog kraja,grupi se pridruzuje poneko iz dijaspore,a vazna licnost u tom drustvu je pratilac zvan Abu Hamza(Karay Kamen Bin Ali),porijeklom Tunizanin.Njih dvojicu,osim iste ideoloske preokupacije,vezuje i zatvorsko iskustvo.Barcic je sudjen
zbog zlostavljanja(bivse)supruge,s kojom ima troje djece.Tokom sudjenja je prijetio porodici i izazivao nerede u KPD u Zenici.Tamo je kaznu,zbog ubistva nepoznatog Arapina,sluzio i Abu Hamza,nosilac
ZLATNOG LJILJANA,sto mu je omogucilo da dobije BiH drzavljanstvo.
Bitka za Carevu dzamiju je tek jedna u nizu koje se vode poratnih godina na prostoru Bosne i Hercegovine.Vehabijski pokret uspio je ovladati nekim od vjerskih objekata(pogotovo tamo gdje su dzamije obnavljane novcem iz islamskog svijeta,narocito iz Saudijske Arabije),u druge se ubacio sa svojim pravilima ponasanja,a treci su na meti.Rijec je o militantnom pokretu koji nastoji reislamizirati BiH muslimane u krajnje rigidnom tumacenju Kur`ana.Muslimane u BiH vehabije cak ne smatraju muslimanima(zovu ih komunistickim proizvodom),zele da ih odvoje od njihovog vjerskog i kulturno-historijskog
nasljedja i civilizacijskog iskustva,da ih stave u sluzbu radikalnog panislamizma.
Pokret vehabija u BiH se siri,s nastojanjem da,prije svih,pridobije mlade.Otuda su se u protestima grupe gradjana-koji se pred Carevom dzamijom negodovali zbog vehabizma i ponasanja njihovih pristalica-
izdvajao glas zena:"Zaveli ste nam djecu","Vratite nam djecu".Vrbovani mladici,u pravilu,prekidaju vezu sa porodicom i dotadasnjim okruzenjem,posvecuju se vehabijskom ucenju,svom vjerskom bratstvu i njegovom sirenju.Malo ko od njih radi,ali su ocito finansijski obezbjedjeni.To im omogucava brakove i sa vise zena i sa brojnim potomstvom.Svoj zivot uredjuju po serijatu.U teznji da stvore neku vrstu paralelnog drustva,vehabije nastoje uspostaviti i svoj obrazovni sistem.Istodobno,vec imaju znacajan
uticaj unutar skolskog sistema Islamske Zajednice(IZ)u BiH.
Vehabizam u BiH je proizvod spleta postsocijalisticke zbilje,ratnih okolnosti i globalnih kretanja nakon 11.septembra 2001.U BiH mu pogoduje stvarnost koju odredjuje vjerska i nacionalna podvojenost i suprotstavljenost,teokratizacija drustva i klerikalizacija politike.
Sto je to tako punu odgovornost snosi IZ,posebice njen prvi covjek reis-l-ulema Mustafa ef.Ceric,koji je medju kreatorima ambijenta koji je povoljan i za agresivnu infiltraciju vehabizma.Reis nastoji umanjiti znacaj problema,za Barcica kaze da je mentalno poremecen,da je za ovakva ekstremna ponasanja vehabija odgovoran"neko"u Becu.
I jedna i druga strana govori o jednom islamu i jedinstvu svih muslimana.No,vehabizam izravno udara
na hanefijski mezheb,kao tradicionalno i vazece ucenje u IZ u BiH,ne priznavajuci tu obicajnost i osporavajuci pravo Islamskoj Zajednici da upravlja vjerskim objektima i u njima odrzava red po svojim pravilima.Time se osporava i institucionalni i vjerski autoritet samog reisa.Otvoreno je pitanje njegove sposobnosti da nadje rjesenje za ovu sasvim posebnu situaciju,koja daleko prelazi granice unutarreligijskog pitanja.
|
